سرطان ریه چیست؟
سرطان ریه یک نوع بیماری خطرناک است که از سلول‌های ریه شکل می‌گیرد. این بیماری ممکن است از هر دو نوع سلول در ریه تشکیل شود :
سلول‌های غیرکوچک (Non-Small Cell Lung Cancer)
سلول‌های کوچک (Small Cell Lung Cancer)
سرطان ریه یکی از شایع‌ترین انواع سرطان در سراسر جهان است و معمولاً با علائمی مانند سرفه مزمن، ضیق‌نفس، خستگی، و کاهش وزن همراه است. این بیماری می‌تواند از فاکتورهای مختلفی نظیر سیگار، تعریض به مواد آلوده هوا، و سوابق خانوادگی ناشی شود. درمان سرطان ریه به وسیله روش‌های مختلفی از جمله جراحی، شیمی درمانی، پرتودرمانی، و درمان‌های هدفمند صورت می‌گیرد، که به مرور زمان و به تشخیص مرحله بیماری تنظیم می‌شود.
سرطان ریه یا سرطان اولیه ریه، نوعی سرطان است که از ریه ها شروع می شود (نه اینکه شروع سرطان در جای دیگری از بدن بوده و الان به ریه ها گسترش یافته باشد). بطور کلی، سرطان زمانی شروع می شود که سلول های بدن شروع به رشد خارج از کنترل می کنند.
انواع سرطان ریه
دو نوع اصلی سرطان ریه وجود دارد:
- سرطان ریه سلول غیر کوچک (NSCLC)
حدود 80 تا 85 درصد سرطان های ریه NSCLC (Non-Small Cell Lung Cancer) هستند. زیر گروه های اصلی NSCLC عبارتند از آدنوکارسینوم، کارسینوم سلول سنگفرشی و کارسینوم سلول بزرگ. این زیر گروه ها که از انواع مختلف سلول های ریه شروع می شوند، تحت عنوان NSCLC گروه بندی می شوند، زیرا درمان و پیش آگهی (چشم انداز) آنها اغلب مشابه است.
الف) آدنوکارسینوم (Adenocarcinoma): آدنوکارسینوم ها از سلول هایی شروع می شوند که به طور معمول موادی مانند مخاط (موسین) ترشح می کنند.
این نوع سرطان ریه عمدتاً در افرادی که سیگار می کشند یا قبلاً سیگار می کشیدند اتفاق می افتد، اما همچنین شایع ترین نوع سرطان ریه در افرادی است که سیگار نمی کشند. این نوع سرطان در زنان شایع تر از مردان است و در افراد جوان تر نیز از سایر انواع سرطان ریه احتمال بروز بیشتری دارد.
آدنوکارسینوم معمولاً در قسمت های بیرونی ریه دیده می شود و به احتمال زیاد قبل از انتشار به سایر نواحی بدن (متاستاز) یافت می شود.
افراد مبتلا به نوع آدنوکارسینوم درجا (که قبلا کارسینوم برونشیوآلوئولار نامیده می شد) نسبت به سایر انواع سرطان ریه چشم انداز بهتری دارند.
ب) کارسینوم سلول سنگفرشیSCC : کارسینوم سلول سنگفرشی از سلول های سنگفرشی شروع می شود که سلول های صافی هستند که داخل مجاری هوایی در ریه ها را می پوشانند. آنها اغلب با سابقه سیگار کشیدن مرتبط هستند و بیشتر در قسمت مرکزی ریه ها، نزدیک راه هوایی اصلی (برونش) یافت شوند.
ج) کارسینوم سلول بزرگ (تمایز نیافته) Anaplastic Large Cell: کارسینوم سلول بزرگ می تواند در هر بخشی از ریه ظاهر شود. رشد و گسترش سریع تری دارد و همین امر می تواند درمان آن را سخت تر کند. زیر گروهی از کارسینوم سلول بزرگ که تحت عنوان کارسینوم سلول عصبی غدد بزرگ (LCNEC) شناخته می شود، سرطانی با رشد سریع است که بسیار شبیه به سرطان ریه سلول کوچک است.
2. سرطان ریه سلول کوچک (SCLC)
حدود 10 تا 15 درصد تمام سرطان های ریه را SCLC (Small Cell Lung Cancer) به خود اختصاص می دهد.
این نوع سرطان ریه نسبت به NSCLC سریع تر رشد و گسترش می یابد. در اکثر افراد مبتلا به SCLC، سرطان در زمان تشخیص به خارج از ریه ها گسترش یافته است. این سرطان به سرعت رشد می کند، ولی در عین حال به شیمی درمانی و پرتودرمانی نیز اغلب به خوبی پاسخ دهد.
علائم سرطان ریه
علائم سرطان ریه ممکن است به شدت متغیر باشند و بسته به نوع، مرحله، و موقعیت بیماری متفاوت باشند. برخی از علائم معمول سرطان ریه عبارتند از:
سرفه مزمن : سرفه مدت زمان طولانی و یا تغییر در نحوه سرفه ممکن است نشانه باشد.
تنگی نفس : دشواری در تنفس که حتی نمیتوان فعالیت‌های روزمره را انجام داد.
خستگی : حالت خستگی غیرمعمول و افزایش استراحت نشانه ممکن است.
کاهش وزن بدون دلیل مشخص : کاهش وزن بدون دلیل.
خون‌ریزی : خون‌ریزی از ریه یا گلو.
دردهای قفسه سینه : دردهای مختلف در منطقه قفسه سینه.
هرگونه علامت یا علائمی که نگران‌کننده باشند، باید به دقت بررسی شوند و به متخصص پزشکی مراجعه گردند.
اگر میخواهید بیشتر با علائم سرطان ریه آشنا شوید اینجا کلیک کنید.
انواع درمان سرطان ریه
درمان سرطان ریه بسته به نوع، مرحله، و خصوصیات بیمار متنوع است. درمان ممکن است شامل یک یا ترکیبی از روش‌های زیر باشد:
جراحی : در مراحل اولیه برخی از سرطان‌های ریه، جراحی برای برداشتن تومور و حتی بخشی از ریه ممکن است اجرا شود.
پرتودرمانی : استفاده از پرتوهای با انرژی برای نابودی سلول‌های سرطانی یا کاهش حجم تومور.
شیمی درمانی : مصرف داروهای شیمی درمانی برای کاهش یا از بین بردن سلول‌های سرطانی.
درمان هدفمند : استفاده از داروهایی که به صورت خاص به سلول‌های سرطانی حمله کرده و سلول‌های سالم را تحت تأثیر قرار نمی‌دهند.
ایمونوتراپی : تقویت سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سلول‌های سرطانی.
درمان متمرکز : استفاده از روش‌های متمرکز مانند براکی تراپی یا تومورتراپی.
هر درمان به صورت تنظیم شده و با همکاری تیم درمانی متخصص انکولوژی تعیین می‌شود تا بهترین نتیجه برای بیمار حاصل شود.
بهترین درمان سرطان ریه
بهترین درمان برای سرطان ریه بستگی به عوامل مختلفی از جمله نوع سرطان، مرحله بیماری، و وضعیت سلامت کلی بیمار متنوع است. روش های تشخیص سرطان را بررسی میکنند و تیم درمانی متخصص انکولوژی به همراه بیمار، بر اساس مشخصات خاص بیمار، برنامه درمانی مناسبی را تدوین می‌کند. این درمان ممکن است شامل جراحی برای برداشتن تومور، پرتودرمانی برای تسریع درمان با استفاده از پرتوهای با انرژی، شیمی درمانی برای نابودی سلول‌های سرطانی با داروهای شیمی درمانی، درمان هدفمند با داروهای خاص به سلول‌های سرطانی، ایمونوتراپی برای تقویت سیستم ایمنی، و یا ترکیبی از این روش‌ها باشد. انتخاب بهترین درمان نیاز به ارزیابی دقیق و هماهنگی تخصصی دارد تا با بهترین نتیجه بهبودی و کاهش شدت بیماری منجر شود.
تغذیه سرطان ریه
تغذیه مناسب برای بیماران سرطان ریه اهمیت زیادی دارد و می‌تواند به بهبودی و کیفیت زندگی آنها کمک کند. در بسیاری از موارد، بیماران سرطان ریه ممکن است با افت شاهد وزن و کاهش اشتها باشند. برای مقابله با این مسائل، تغذیه باید غنی از مواد مغذی، کالری، و پروتئین باشد.
مصرف غذاهایی که حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد مغذی مثل ویتامین C و E، کاروتنوئیدها، و فیتوشیمیکال‌ها هستند، می‌تواند به افزایش ایمنی و مقاومت بدن در برابر این بیماری کمک کند. همچنین، مصرف مایعات کافی و حفظ وزن مناسب نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. برای هر بیمار، تغذیه باید به شکلی طراحی شود که نیازهای خاص او را در طول درمان و بهبودی مراعات کند. برای آگاهی از تغذیه مناسب قبل و بعد پرتودرمانی کلیک کنید.
پرتودرمانی سرطان ریه
پرتودرمانی یکی از روش‌های مهم در درمان سرطان ریه است. در این روش، پرتوهای با انرژی بالا برای نابودی سلول‌های سرطانی به کار می‌روند. هدف از پرتودرمانی در سرطان ریه، کاهش حجم تومور، کنترل رشد سلول‌های سرطانی، و کاهش علائم بیماری است. این روش ممکن است به صورت خود مستقل یا در ترکیب با سایر روش‌های درمانی مانند جراحی یا شیمی درمانی اجرا شود. پرتودرمانی ممکن است به صورت خارجی (پرتودرمانی خارجی) یا داخلی (براکی تراپی) اجرا شود. تصمیم به استفاده از پرتودرمانی و نوع آن بر اساس نوع و مرحله سرطان، مشخصات بیمار، و عوامل دیگر توسط تیم درمانی گرفته می‌شود
طول عمر بیماران سرطان ریه
طول عمر بیماران سرطان ریه به عوامل متعددی بستگی دارد و نمیتوان به طور دقیق یک تعداد ثابت اعلام کرد. عواملی نظیر نوع سرطان، مرحله بیماری در زمان تشخیص، پاسخ به درمان، وضعیت سلامت کلی بیمار، و نوع درمان‌های دریافتی تأثیرگذار هستند. با توجه به پیشرفت‌های مداوم در علم پزشکی و درمان‌ها، بسیاری از بیماران سرطان ریه توانسته‌اند طول عمر بیشتری را تجربه کنند. اهمیت مراقبت دقیق، درمان‌های موثر، و پشتیبانی مناسب از بیماران در افزایش کیفیت و طول عمر آنها تأثیرگذار است. برای بررسی طول عمر بیماران سرطان ریه اینجا کلیک کنید.
ساختار و عملکرد طبیعی ریه ها
ریه ها دو اندام اسفنج مانند در قفسه سینه شما هستند. ریه راست شما دارای سه بخش است که هر کدام لوب نامیده می شود. ریه چپ شما دو لوب دارد. ریه چپ کوچکتر است زیرا قلب فضای بیشتری را در آن سمت بدن اشغال می کند.
هنگام تنفس، هوا از طریق دهان یا بینی وارد می شود و از طریق نای وارد ریه های شما می شود. نای به لوله هایی به نام برونش تقسیم می شود که وارد ریه ها شده و به نایژه های کوچکتر تقسیم می شوند. آنها نیز منشعب می شوند و شاخه های کوچکتری به نام برونشیول را تشکیل می دهند. در انتهای برونشیول ها کیسه های هوایی کوچکی وجود دارد که تحت عنوان آلوئول شناخته می شوند.
آلوئول ها اکسیژن را از هوای استنشاقی وارد خون شما می کنند و هنگام بازدم دی اکسید کربن را از خون خارج می کنند. دریافت اکسیژن و آزاد کردن دی اکسید کربن وظیفه اصلی ریه های شما به شمار می روند.
سرطان ریه معمولاً در سلول های پوشاننده برونش ها و بخش هایی از ریه مانند برونشیول ها یا آلوئول ها شروع می شود.
یک لایه پوششی نازک به نام پلور(پرده جنب)، ریه ها را احاطه کرده است. پلور از ریه های شما محافظت می کند و به آنها کمک می کند تا در حین تنفس به سمت دیواره قفسه سینه به جلو و عقب در حرکت باشند.
در پایین ریه ها، یک عضله نازک و گنبدی شکل به نام دیافراگم وجود دارد که قفسه سینه را از معده جدا می کند. هنگام تنفس، دیافراگم به سمت بالا و پایین حرکت می کند و هوا را به داخل و خارج از ریه ها عبور می دهد.
انواع دیگر تومورهای ریه
در کنار انواع اصلی سرطان ریه، تومورهای دیگری نیز می توانند در ریه ها تشکیل شوند.
- تومورهای کارسینوئیدی ریه: تومورهای کارسینوئیدی ریه کمتر از 5 درصد تومورهای ریه را تشکیل می دهند. بیشتر اینها به کندی رشد می کنند.
- سرطان هایی که به ریه ها سرایت می کنند (متاستاز): سرطان هایی که از سایر اندام ها (مانند پستان، پانکراس، کلیه یا پوست) شروع می شوند، گاهی اوقات می توانند به ریه ها گسترش یابند (متاستاز کنند)، اینها سرطان اولیه ریه به شمار نمی روند. به عنوان مثال، سرطانی که از پستان شروع می شود و به ریه ها گسترش می یابد، سرطان پستان متاستاتیک نامیده می شود، نه سرطان ریه.
درمان سرطان متاستاتیک به ریه، بر اساس محل شروع آن (محل سرطان اولیه) تعیین می شود، بعنوان مثال متاستاز ریوی ناشی از گسترش سرطان پستان، بر اساس پروتکل های پستان درمان می شوند.
خلاصه
سرطان ریه یکی از پرشیوع‌ترین انواع سرطان در جهان است که اغلب به عنوان یک بیماری خطرناک و چالش‌برانگیز شناخته می‌شود. علائم این بیماری ممکن است در مراحل ابتدایی کم‌نمایان باشند، اما با پیشرفت بیشتر، مشکلات تنفسی، سرفه مزمن، و سایر علائم مربوط به اختلالات ریه ظاهر می‌شود. درمان سرطان ریه معمولاً به وسیله ترکیبی از جراحی، شیمی درمانی، و پرتودرمانی اجرا می‌شود. پیشرفت‌های مداوم در تحقیقات پزشکی و موفقیت‌های درمانی در این حوزه، امکان زندگی بلندتر و با کیفیت‌تر برای بسیاری از بیماران را فراهم آورده است. اهمیت پیشگیری، تشخیص زودرس، و مداوا به موقع در مدیریت این بیماری بیانگر است.
سوالات متداول سرطان ریه
علائم سرطان ریه می‌تواند بسته به نوع سرطان و محل آن متفاوت باشد. با این حال، برخی از علائم شایع سرطان ریه عبارتند از: سرفه مداوم ، تنگی نفس ، خلط خونی ، درد در قفسه سینه، کاهش وزن بدون دلیل، خستگی ، تغییرات در صدا تورم در بازو یا زیر بغل
علت اصلی سرطان ریه سیگار کشیدن است. دود سیگار حاوی بیش از 70 ماده سرطان‌زا است که می‌تواند به DNA سلول‌های ریه آسیب برساند و باعث رشد سلول‌های سرطانی شود.
سایر عواملی که می‌توانند خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش دهند عبارتند از:
قرار گرفتن در معرض دود دست دوم
قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاصی در محل کار، مانند آزبست، آرسنیک و نیکل
سابقه خانوادگی سرطان ریه
سن بالای 65 سال
تشخیص سرطان ریه معمولاً با ترکیبی از آزمایش‌ها انجام می‌شود. این آزمایش‌ها می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
اشعه ایکس قفسه سینه
سی تی اسکن قفسه سینه
ام آر آی قفسه سینه
آزمایش خون
بیوپسی
درمان سرطان ریه به نوع سرطان، اندازه تومور، و گسترش آن بستگی دارد. گزینه‌های درمانی برای سرطان ریه می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
جراحی
شیمی درمانی
رادیوتراپی
درمان هدفمند
درمان ایمونوتراپی
در برخی موارد، ممکن است ترکیبی از این درمان‌ها استفاده شود.
