پرتو درمانی ریه چیست؟

پرتودرمانی که به عنوان رادیوتراپی نیز شناخته می شود، روشی برای درمان سرطان است که در آن از پرتوها به شکل هدفمند برای از بین بردن یا آسیب رساندن به سلول های سرطانی استفاده می شود، بنابراین این سلول ها دیگر نمی توانند رشد، تکثیر یا گسترش پیدا کنند. پرتودرمانی سرطان ریه بدین شکل است که معمولاً تابش به صورت پرتوهای اشعه ایکس از یک دستگاه از بیرون به بدن فرد می تابد. به این روش پرتودرمانی خارجی (EBRT: External Beam Radiation Therapy) گفته می شود. بسته به نوع سرطان ریه می تواند به روش های مختلفی انجام شود.

در ادامه این مطلب به طور مفصل درباره درمان سرطان ریه با پرتودرمانی و انواع آن شرح خواهیم داد. برای اینکه بدانید دقیقا پرتودرمانی چیست کلیک کنید.

انواع پرتودرمانی برای سرطان ریه

پرتودرمانی خارجی (EBRT)

این روش معمولاً هر روز هفته و طی چند هفته تجویز می شود.

تعداد جلسات پرتو درمانی با هدف از بین بردن تومور و نیز علائم و نشانه های آن ممکن است شامل 20 تا 33 جلسه در طی 4 تا 6 هفته (کل دوره درمان) باشد. پرتودرمانی تسکینی که صرفا جهت تسکین علائم می باشد، معمولاً شامل 10 تا 15 جلسه درمانی است.

پرتودرمانی استریوتاکتیک (SBRT: Stereotactic Body Radiation Therapy)

به این حالت، تابش ابلیتیو استریوتاکتیک (SABR: Stereotactic Ablative Radiation Therapy) نیز گفته می شود. این یک  روش    به منظور رساندن یک دوز بسیار دقیق پرتودرمانی به کارسینوم ریه سلول غیر کوچک (NSCLC: Non Small Cell Lung Cancer) است. همچنین این روش به قدری دقیق است که می تواند به جای جراحی استفاده شود.

تعداد جلسات پرتو درمانی استریوتاکتیک بدن اغلب 1 تا 5 جلسه و طی یک تا دو هفته تجویز می شود. این روش اغلب برای تومورهایی که نزدیک به مجاری اصلی هوایی یا رگ های خونی اصلی نیستند، مناسب است.

چه زمانی از پرتو درمانی در سرطان ریه استفاده می شود؟

پرتودرمانی ریه ممکن است به تنهایی، همراه با جراحی یا توام با شیمی درمانی انجام شود (که در حالت آخر، کمورادیوتراپی نیز نامیده می شود).

رادیوتراپی سرطان ریه ممکن است به دلایل زیر توصیه شود:

•         اگر قادر به انجام جراحی نیستید
•         درمان سرطان ریه سلول کوچک (SCLS: Small Cell Lung Cancer) که در مراحل اولیه باشد.
•         درمان  سرطان ریه NSCLC که حاشیه های جراحی پاک نباشند.
•         اگر آزمایشات نشان دهد که سرطان در غدد لنفاوی مدیاستن وجود دارد، برای کاهش خطر بازگشت سرطان در مدیاستینوم (تومورN2)
•         به عنوان درمان تسکینی برای بهبود کیفیت زندگی از طریق تسکین درد یا سایر علائم.

آمادگی های لازم برای رادیوتراپی سرطان ریه

قبل از شروع رادیوتراپی در سرطان ریه، شما یک جلسه برنامه ریزی در مرکز پرتودرمانی خواهید داشت تا یک برنامه درمانی منظم و دقیق برای شما طراحی شود. در طی این جلسه ، شما یک سی تی اسکن انجام می دهید تا ناحیه ای را که باید درمان شود مشخص کنید، و همچنین علامت گذاری هایی بر روی پوست شما انجام می شود تا پرتودرمانی هر بار در همان ناحیه مشخص شده انجام شود.

تیم انکولوژی پرتوی، برنامه درمان را به طور مفصل شرح داده و در مورد بروز احتمالی عوارض پرتو درمانی در سرطان ریه بحث خواهد کرد.

نحوه پرتو درمانی سرطان ریه به چه شکل است؟

رادیوتراپی ریه با استفاده از دستگاهی به نام شتاب دهنده خطی انجام می شود. در هر جلسه درمان، یک پرتو درمانگر به شما کمک می کند تا روی تخت درمان دراز بکشید تا مطمئن شود که در موقعیت صحیحی قرار گرفته اید و سپس اتاق را ترک می کند. در برخی از جسات درمان قبل از اینکه پرتودرمانی انجام شود، برای اطمینان از درمان ناحیه صحیح، باید رادیوگرافی یا سی تی اسکن انجام دهید.

با شروع پرتو درمانی، شما چیزی را احساس نمی کنید و نمی بینید، اما ممکن است صدای وزوزی از دستگاه بشنوید. درمان تنها چند دقیقه طول می کشد، اما به دلیل زمان لازم برای راه اندازی دستگاه و قرارگیری صحیح شما روی تخت درمان، یک جلسه ممکن است 10 تا 20 دقیقه به طول بیانجامد.

عوارض پرتو درمانی سرطان ریه | عوارض رادیوتراپی ریه

عوارض پرتو درمانی در سرطان ریه بسته به دوز تابش و تعداد جلسات پرتو درمانی متفاوت است. این عوارض بیشتر موقتی هستند و طی چند هفته یا چند ماه پس از درمان از بین می روند. پرتودرمانی به خودی خود بدون درد است، اما تابش ممکن است برخی از بافت های بدن را تحت تأثیر قرار داده و منجر به بروز برخی از عوارض جانبی شود که در ادامه مورد بحث قرار می گیرد.

مشکلات حین بلع و سوزش سر دل

این عوارض جانبی ممکن است در طول دوره درمان رخ دهد و تا چهار هفته پس از پایان درمان ادامه یابد. تا زمانی که این عوارض فروکش نکرده اند، ممکن است لازم باشد غذاهای ملایم میل کنید و از مصرف نوشیدنی های داغ مانند چای و قهوه پرهیز کنید.

خستگی مفرط

احساس خستگی بعد از پرتو درمانی بسیار معمول است. فعالیت های روزمره خود را به گونه ای برنامه ریزی کنید تا بتوانید مرتب استراحت کنید. ممکن است متوجه شوید که ورزش به کاهش خستگی کمک می کند. همچنین صحبت کردن با خانواده، دوستان یا کارفرمای خود در مورد چگونگی کمک کردن به شما ممکن است مفید و موثر باشد.

تغییرات پوستی

پوست قفسه سینه و پشت شما ممکن است همانند آفتاب سوختگی قرمز یا خشک شود. پرهیز از قرار گیری در معرض تابش مستقیم نور خورشید در این نواحی بسیار مهم است. برای کمک به مراقبت از پوست خود، روزانه یک کرم مرطوب کننده به پوست خود بمالید. اما پیش از آن با تیم پزشکی خود در مورد محصولاتی که آنها توصیه می کنند صحبت کنید.

تنگی نفس و سرفه

یکی دیگر از عوارض پرتودرمانی این است که می تواند باعث التهاب ریه ها، وضعیتی موسوم به پنومونیت ناشی از پرتودرمانی شود. این وضعیت ممکن است باعث تنگی نفس، سرفه یا هر دو شود. این عوارض جانبی ممکن است در طول درمان نیز اتفاق بیفتند، اما به احتمال زیاد 1 تا 6 ماه پس از پایان درمان ظاهر می شوند. پنومونیت پرتودرمانی معمولاً موقتی است و با قرص های استروئیدی (کورتیکواستروئید) قابل درمان است.

عوارض پرتودرمانی می تواند از یک جلسه درمان به جلسه دیگر متغیر و متفاوت باشد و ممکن است با گذشت زمان افزایش یابد. هرگونه عوارض جانبی را که تجربه می کنید به تیم انکولوژی پرتودرمانی خود اطلاع دهید، زیرا اکثر آنها قابل کنترل هستند.

بهترین متخصص پرتو درمانی در تهران | بهترین متخصص رادیوتراپی ریه

چنانچه در جستجوی بهترین متخصص رادیوتراپی تهران هستید و بارها متخصصین رادیوتراپی تهران و لیست مراکز رادیوتراپی خصوصی در تهران را بررسی کرده اید، اما همچنان به نتیجه مساعدی نرسیده اید، به شما دکتر احسان کرباسی را معرفی می کنیم.

درباره دکتر احسان کرباسی بیشتر بدانید

دکتر احسان کرباسی دارای بورد تخصصی رادیوتراپی انکولوژی_پرتودرمانی از دانشگاه علوم پزشکی تهران راه را برای درمان شما کوتاه می کند.

جهت ارتباط با بهترین مرکز پرتو درمانی تهران لطفا کلیک کنید.

منابع: cancercouncil