پرتودرمانی سرطان پستان

پرتودرمانی سرطان پستان چیست؟ 

پرتودرمانی سرطان پستان نوعی درمان سرطان است که از پرتوهای انرژی بالا برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند. پرتودرمانی می تواند به تنهایی یا به عنوان بخشی از درمان ترکیبی استفاده شود.

پرتودرمانی سرطان پستان معمولاً برای درمان سرطان پستان در مراحل اولیه استفاده می شود. همچنین می تواند برای درمان سرطان پستان در مراحل پیشرفته استفاده شود، اگر سرطان به سایر قسمت های بدن گسترش یافته باشد.

در پرتودرمانی سرطان پستان، از پرتوهای پرانرژی اشعه ایکس، الکترون ها یا سایر ذرات برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. سلول ‌هایی که رشد سریع تری دارند، مانند سلول ‌های سرطانی، نسبت به سلول ‌های طبیعی خیلی بیشتر مستعد دریافت تأثیرات پرتودرمانی هستند.

انواع پرتودرمانی سرطان پستان

پرتودرمانی سرطان پستان از طریق روش های زیر امکان پذیر است:

•         پرتودرمانی خارجی. برای رادیوتراپی یا پرتودرمانی سرطان سینه، اغلب روش رادیوتراپی خارجی (External Beam Radiation Therapy) به کار برده می شود. بدین منظور، اشعه توسط دستگاهی در خارج از بدن شما، به پستان تابانیده می شود. بکارگیری اشعه ایکس یا سایر ذرات، جهت رادیوتراپی خارجی، بدون درد و نامرئی است. شما پس از درمان رادیواکتیویته ندارید، بنابراین رادیوتراپی اکسترنال، برای اطرافیان، از جمله کودکان یا خانم های باردار، هیچ خطری در بر ندارد.

•         پرتودرمانی داخلی (براکی تراپی). پس از انجام عمل جراحی برای برداشتن سرطان، پزشک به طور موقت یک دستگاه پرتورسانی را در پستان شما در ناحیه ای که سرطان قبلا وجود داشته قرار می دهد. اگر برای براکی تراپی از کاشت دانه های رادیواکتیو استفاده شود، تا چند روز رادیواکتیویته در بدن بیمار باقی می ماند و در این مدت باید قرنطینه شوید. بطور کلی بسیار به ندرت از براکی تراپی، جهت درمان سرطان پستان استفاده می شود.

پرتودرمانی سرطان سینه ممکن است تقریباً در هر مرحله ای به کار گرفته شود. پرتودرمانی روشی موثر برای کاهش خطر عود سرطان سینه پس از جراحی است. علاوه بر این، معمولاً برای کاهش علائم ناشی از سرطانی که به سایر قسمت‌ های بدن گسترش یافته است (سرطان متاستاتیک سینه) نیز استفاده می‌ شود.

پرتو درمانی سرطان پستان چه زمانی انجام میشود؟

پرتودرمانی سرطان سینه، سلول های سرطانی را از بین می برد. این روش، اغلب بعد از جراحی برای کاهش خطر عود سرطان استفاده می شود. همچنین می توان از آن برای تسکین درد و سایر علائم سرطان پیشرفته سینه نیز استفاده کرد.

به طور کلی، رادیوتراپی سرطان پستان در موارد زیر کاربرد دارد:

پرتودرمانی بعد از لامپکتومی (جراحی و برداشتن فقط تومور پستان)

اگر در حال انجام عمل جراحی برداشتن توده سرطان سینه و دست نخورده باقی ماندن قسمتهای سالم پستان (لامپکتومی یا جراحی حفظ پستان) هستید، اغلب پس از عمل، پرتودرمانی برای از بین بردن سلول های سرطانی باقیمانده توصیه می شود. افزودن رادیوتراپی بعد از لامپکتومی خطر عود سرطان در سینه را کاهش می دهد.

لامپکتومی همراه با پرتودرمانی اغلب تحت عنوان “درمان حفظ پستان” شناخته می شود. این نوع درمان به اندازه برداشتن تمام بافت پستان (ماستکتومی) موثر است. در شرایط خاص که خطر عود بسیار کم است (مانند یک تومور کوچک و کم خطر در یک فرد سالمند)، ممکن است پس از لامپکتومی نیاز به رادیوتراپی وجود نداشته باشد.

پس از لامپکتومی، گزینه های پرتودرمانی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

•         پرتودرمانی کل پستان. رایج ترین نوع پرتودرمانی پس از لامپکتومی، پرتودرمانی خارجی کل پستان است.
•         پرتودرمانی بخشی از پستان. پرتودرمانی بخشی از پستان، ممکن است گزینه ای برای برخی از سرطان های پستان در مراحل اولیه باشد. در این روش اشعه فقط به ناحیه اطراف جایی که سرطان برداشته شده (نه کل پستان) هدایت می شود. اگرچه نتایج اولیه امیدوار کننده بوده است، اما پرتودرمانی جزئی پستان هنوز در حال بررسی است. و در شرایط خاص و شاید در مراحل اولیه سرطان پستان و تومورهای کمتر تهاجمی کمک کننده باشد. بهتر است با انکولوژیست پرتودرمانی خود در مورد مزایا و معایب این روش در مقایسه با پرتودرمانی کل پستان مشورت کنید.

پرتودرمانی بعد از ماستکتومی (برداشتن کل بافت پستان)

ممکن است پس از ماستکتومی نیز پرتو درمانی به کار برده شود. در این شرایط، اشعه می‌ تواند سلول‌ های سرطانی باقیمانده را از بین برده و خطر عود سرطان در بافت ‌های باقی ‌مانده دیواره قفسه سینه یا غدد لنفاوی را کاهش دهد.

پزشک هنگام تعیین لزوم انجام رادیوتراپی بعد از ماستکتومی، موارد زیر را بررسی می کند:

•         آیا غدد لنفاوی درگیر بوده اند. درگیر شدن غدد لنفاوی زیر بغل با سلول های سرطانی، نشانه این است که برخی از سلول های سرطانی به خارج از سینه گسترش یافته اند و رادیوتراپی بعد از جراحی کل پستان (ماستکتومی) باید انجام شود.
•         آیا   اندازه تومور بزرگ بوده است. سرطان سینه بزرگتر از حدود 5 سانتی متر معمولاً خطر عود بیشتری نسبت به سرطان های کوچکتر دارد و در این موارد رادیوتراپی بعد از جراحی کل پستان (ماستکتومی) مفید است.
•         آیا حاشیه های بافت جراحی شده حاوی سلولهای سرطانی هستند. پس از برداشتن بافت پستان، اگر سلولهای سرطانی در حاشیه بافت جراحی شده وجود داشته باشند، و جراحی مجدد، مدنظر نباشد، خطر عود بیماری، زیاد خواهد بود و پرتودرمانی در کاهش خطر عود موثر است.

پرتودرمانی برای سرطان پستان پیشرفته موضعی

از پرتودرمانی همچنین می توان برای درمان موارد زیر استفاده کرد:

•         سرطان های سینه ای که با جراحی قابل برداشتن نیستند.
•         سرطان سینه التهابی که یک نوع سرطان مهاجم است که به کانال های لنفاوی پوستی که سینه را می پوشاند گسترش یافته است. این نوع سرطان معمولاً با شیمی درمانی قبل از ماستکتومی و جراحی، و به دنبال آن پرتو درمانی برای کاهش احتمال عود، درمان می شود.

پرتودرمانی برای سرطان سینه متاستاتیک

اگر سرطان سینه به سایر قسمت ‌های بدن شما گسترش یافته (متاستاز داده است)، ممکن است پرتودرمانی برای کوچک کردن سرطان و کمک به کنترل علائمی مانند درد توصیه شود.

 پرتودرمانی با شدت تعدیل شده

پرتودرمانی با شدت تعدیل ‌شده (IMRT) یک روش پیشرفته ‌تر برای انجام پرتودرمانی خارجی به پستان است. شدت تابش به پستان (برای هدف قرار دادن بهتر تومور) قابلیت تغییر و تنظیم دارد و پرتو به طور یکنواخت در سراسر پستان پخش می شود. استفاده از IMRT ممکن است آسیب احتمالی به اندام های مجاور مانند قلب و ریه را کاهش دهد. این امر به ویژه برای افرادی که پستان ‌های بزرگی دارند می‌ تواند مهم باشد. IMRT همچنین ممکن است به کاهش اثرات طولانی مدت بر روی بافت پستان، مانند سختی، تورم، یا تغییر رنگ، که در تکنیک ‌های رادیوتراپی قدیمی‌ تر رایج بود، کمک کند. IMRT برای همه افراد توصیه نمی شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با انکولوژیست پرتودرمانی خود صحبت کنید.

مزایای پرتودرمانی سرطان پستان

کاهش خطر عود سرطان پستان : پرتودرمانی می تواند به کاهش خطر عود سرطان پستان کمک کند. در واقع، مطالعات نشان داده اند که زنانی که تحت پرتودرمانی پس از جراحی سرطان پستان قرار می گیرند، خطر عود سرطان پستان را تا 50 درصد کاهش می دهند.

کاهش درد : پرتودرمانی می تواند به کاهش درد ناشی از سرطان پستان کمک کند. در واقع، مطالعات نشان داده اند که زنانی که تحت پرتودرمانی پس از جراحی سرطان پستان قرار می گیرند، درد کمتری را نسبت به زنانی که تحت پرتودرمانی قرار نمی گیرند، تجربه می کنند.

بهبود کیفیت زندگی : پرتودرمانی می تواند به بهبود کیفیت زندگی زنان مبتلا به سرطان پستان کمک کند. در واقع، مطالعات نشان داده اند که زنانی که تحت پرتودرمانی پس از جراحی سرطان پستان قرار می گیرند، احساس بهتری نسبت به زنانی که تحت پرتودرمانی قرار نمی گیرند، دارند.

معایب پرتودرمانی سرطان پستان

عوارض جانبی : پرتودرمانی می تواند عوارض جانبی داشته باشد، اما این عوارض معمولاً موقتی هستند. عوارض جانبی شایع پرتودرمانی سرطان پستان عبارتند از:

خستگی
سوزش
التهاب
تغییرات پوستی
اختلالات خونریزی
افزایش خطر ابتلا به عفونت
هزینه پرتودرمانی می تواند یک روش درمانی گران قیمت باشد.

عوارض پرتودرماني سرطان پستان

عوارض پرتودرمانی سرطان سینه بسته به نوع درمان و بافت های تحت درمان به طور قابل توجهی متفاوت است. عوارض جانبی در پایان پرتودرمانی سرطان پستان شما بسیار مهم است. پس از اتمام جلسات، ممکن است چندین روز یا چند هفته طول بکشد تا عوارض جانبی برطرف شود.

عوارض جانبی رایج در طول رادیوتراپی سرطان پستان شامل موارد زیر است:

•         خستگی خفیف تا متوسط
•         تحریک پوست، مانند خارش، قرمزی، پوسته اندازی یا تاول، مشابه آنچه ممکن است در آفتاب سوختگی تجربه کنید
•         تورم پستان

بسته به اینکه کدام بافت در معرض اشعه قرار می گیرد، پرتودرمانی ممکن است باعث ایجاد یا افزایش خطرات زیر شود:

•         تورم بازو (لنف ادم) در صورت درمان غدد لنفاوی زیر بغل
•         آسیب یا عوارض منجر به برداشتن ایمپلنت در صورت انجام بازسازی سینه با ایمپلنت پس از ماستکتومی

رادیوتراپی سرطان سینه به ندرت ممکن است باعث ایجاد یا افزایش خطر موارد زیر شود:

•         شکستگی دنده یا حساسیت به لمس در دیواره قفسه سینه
•         التهاب بافت ریه یا آسیب قلبی
•         سرطان های ثانویه، مانند سرطان استخوان یا عضله (سارکوم) یا سرطان ریه

در گذشته، به واسطه تجهیزات و تکنیک‌ های پرتودرمانی قدیمی‌ تر، افرادی که تحت درمان سرطان پستان در سمت چپ بدن قرار می ‌گرفتند، خطر طولانی‌ مدت بیماری قلبی داشتند. تکنیک ‌های مدرن، مانند گیتینگ تنفسی که از فناوری برای هدایت پرتودرمانی در حین تنفس بیمار استفاده می ‌کند، اکنون می ‌توانند به طور حداکثری قلب را از تأثیرات پرتودرمانی در امان نگاه دارند.

بسیاری از انواع پرتودرمانی ممکن است با برنامه های مختلف در دسترس باشد. در مورد مزایا و معایب هر گزینه با پزشک خود صحبت کنید.

مدت زمان درمان سرطان پستان با پرتودرمانی

پرتودرمانی معمولاً چهار تا هشت هفته پس از جراحی شروع می شود، مگر اینکه شیمی درمانی برنامه ریزی شده باشد. هنگامی که شیمی درمانی برنامه ریزی شده باشد، پرتو درمانی معمولاً سه تا چهار هفته پس از پایان شیمی درمانی شروع می شود. شما به شکل سرپایی در بیمارستان یا سایر مراکز درمانی، پرتودرمانی خواهید داشت.

مدت یک برنامه درمانی متداول شامل یک جلسه پرتودرمانی در روز، پنج روز در هفته، به مدت پنج یا شش هفته است. این دوره معمولاً در افرادی که نیاز به پرتودرمانی غدد لنفاوی دارند نیز استفاده می شود. پرتودرمانی اغلب به کاهش خطر عود در پستان کمک می کند. در واقع، با جراحی مدرن و پرتودرمانی، نرخ عود در پستان در حال حاضر کمتر از 5٪ در 10 سال پس از درمان یا 6٪ تا 7٪ در 20 سال پس از درمان است. میزان طول عمر و نرخ بقا در لامپکتومی و متعاقبا رادیوتراپی، با ماستکتومی یکسان است. اگر سرطان در غدد لنفاوی زیر بغل نیز وجود داشته باشد، ممکن است پرتودرمانی به همان سمت گردن یا زیر بغل نزدیک به پستان یا دیواره قفسه سینه نیز انجام شود.

نتایج رادیوتراپی سرطان پستان

پس از تکمیل پرتودرمانی، متخصص رادیوانکولوژی تان، بازدیدهای بعدی را برای نظارت بر سلامت شما، و رصد عوارض جانبی برنامه ریزی می کنند. طی این بازدیدها توصیه می شود فهرستی از سوالاتی که می خواهید از اعضای تیم درمانی خود بپرسید، تهیه کنید.

پس از اتمام پرتودرمانی، چنانچه هریک از موارد زیر را تجربه کردید، به پزشک خود اطلاع دهید:

•         درد مداوم (سر درد یا درد بیشتر از دو هفته در ستون فقرات یا لگن)
•         توده های جدید، کبودی، بثورات پوستی یا تورم
•         کاهش وزن بدون دلیل
•         تب یا سرفه ای که بیشتر از دو هفته ادامه داشته باشد.
•         هر گونه علائم آزاردهنده دیگر که بیشتر از دو هفته ادامه داشته باشد.

پرتودرمانی می تواند یک روش درمانی موثر برای سرطان پستان باشد. با این حال، مهم است که از مزایا و معایب پرتودرمانی آگاه باشید تا بتوانید تصمیم بگیرید که آیا این روش درمانی برای شما مناسب است یا خیر.

اگر شما یا یکی از عزیزانتان به سرطان پستان مبتلا هستید، مهم است که با پزشک خود در مورد مزایا و معایب پرتودرمانی صحبت کنید. پزشک می تواند به شما کمک کند تا تصمیم بگیرید که آیا پرتودرمانی برای شما مناسب است یا خیر.

بهترین متخصص پرتو درمانی در تهران | لیست مراکز imrt در ایران

چنانچه در جستجوی بهترین متخصص رادیوتراپی تهران هستید و بارها متخصصین رادیوتراپی تهران و لیست مراکز رادیوتراپی خصوصی در تهران را بررسی کرده اید ، اما همچنان به نتیجه مساعدی نرسیده اید ، به شما دکتر احسان کرباسی را معرفی می کنیم. روش های نوین پرتودرمانی برای سرطان پروستات برای اطلاعات بیشتر مطلب پرتودرمانی سرطان پروستات یا رادیوتراپی سرطان پروستات را مطالعه فرمایید.

درباره دکتر احسان کرباسی بیشتر بدانید

دکتر احسان کرباسی دارای بورد تخصصی رادیوتراپی انکولوژی_پرتودرمانی از دانشگاه علوم پزشکی تهران راه را برای درمان شما کوتاه می کند.

جهت ارتباط با بهترین مرکز پرتو درمانی تهران لطفا کلیک کنید.

شاد و تندرست باشید.

منبع: mayoclinic