عوارض پرتو درمانی
پرتو درمانی یا همان رادیوتراپی می تواند در درمان بسیاری از انواع سرطان ها مفید و موثر باشد. اما مانند تمام انواع دیگر روش های درمان سرطان، پرتو درمانی هم عوارض جانبی مخصوص به خودش را دارد.
عوارض پرتو درمانی هر کسی که تحت تأثیر اشعه های پرتو درمانی قرار می گیرد، متفاوت است. این عوارض به نوع سرطان، محل قرار گیری توده سرطانی، دوز پرتو درمانی، شرایط عمومی سلامت فرد و عوامل دیگری بستگی دارد. این مسئله اهمیت زیادی دارد که پیش از شروع فرآیند درمان، درباره عوارض پرتو درمانی با پزشک مورد نظر خود مشورت کنید. « پرتودرمانی چیست » کلیک کنید.
در ادامه قصد داریم تا بیشتر در مورد عوارض پرتو درمانی صحبت کنیم و اطلاعت مفیدی در این زمینه به شما ارائه دهیم. با ما همراه باشید.
چرا پرتو درمانی موجب بروز عوارض می شود؟
در پرتو درمانی یا همان رادیو تراپی از اشعه هایی با دوز و تراکم بالا، برای کشتن سلول های سرطان استفاده می شود. عوارض پرتو درمانی همیشه ناشی از آسیب هایی است که در حین عمل، به بافت های سالم اطراف توده وارد می شود.
در سال های اخیر تحقیقات زیادی پیرامون این روند انجام پذیرفته و باعث پیشرفت زیادی در این زمینه گردیده است، به شکلی که پرتاب اشعه در رادیوتراپی امروزه بسیار دقیق تر از گذشته صورت می گیرد. این اتفاق باعث شده تا امروزه عوارض پرتو درمانی به نسبت گذشته کاهش چشمگیری پیدا کند.
ایمنی این عمل به حدی رسیده است که برخی از افراد عوارض پرتو درمانی بسیار کمی را در اثر رادیوتراپی تجربه می کنند، و خیلی های دیگر ممکن است حتی دچار هیج عارضه ای نشوند. البته این در حالی است که برخی از افراد دچار عوارض پرتو درمانی بسیار شدید می شوند.
واکنش بدن به پرتو درمانی اغلب از هفته دوم یا سوم بعد از عمل آغاز می شود و ممکن است تا هفته ها بعد از آخرین جلسه رادیوتراپی ادامه داشته باشد. این نکته را به یاد داشته باشید که بعضی از عوارض پرتو درمانی ممکن است طولانی مدت باشند.
آیا راهکاری برای پیشگیری از عوارض جانبی پرتو درمانی وجود دارد؟
بله. پیشگیری و درمان عوارض پرتو درمانی بخش مهمی از روند کلی درمان سرطان شما خواهد بود.
پیش از شروع درمان، سعی کنید از پزشک خود بپرسید که با توجه به وضعیت منحصر به فرد شما، احتمالا چه عوارضی را تجربه خواهید کرد. همچنین در طول جلسات درمانی و بعد از اتمام جلسات، پزشک را در جریان وضعیت عمومی خود بگذارید. داشتن آمادگی لازم و داشتن رژیم غذایی مناسب در پرتودرمانی، یا به صورت کلی تقویت بدن می تواند شدت و احتمال عوارض پرتو درمانی را کاهش دهد.
رایج ترین عوارض پرتو درمانی
پرتو درمانی یک درمان ناحیه ای است. به این معنی که تنها روی ناحیه مورد هدف در بدن اثر می گذارد. به عنوان مثال پرتو درمانی ناحیه سر، می تواند موجب ریزش مو بشود. اما افرادی که پرتو درمانی را در نواحی دیگر بدن خود انجام می دهند، اصولا دچار ریزش مو نمی شوند و بسته به هر کسی عوارض پرتو درمانی متفاوت است.
رایج ترین عوارض جانبی رادیوتراپی عبارتند از:
تغییرات پوستی : برخی از افرادی که تحت پرتو درمانی قرار می گیرند عوارضی مانند خشکی پوست، خارش، تاول یا بی رنگ شدن پوست را تجربه می کنند. بروز این عوارض پرتو درمانی بستگی به این دارد که درمان در کدام ناحیه از بدن صورت گرفته باشد. تغییرات پوستی حاصل از پرتو درمانی بیرونی، معمولا تا چند هفته بعد از روند درمان، خود به خود از بین می روند.
چنانچه هم که آسیب وارد شده به پوست جدی باشد، پزشک برنامه درمانی را عوض می کند. استفاده از لوسیون های پوستی می توانند در کاهش عوارض پوستی رادیوتراپی کمک کنند، اما پیش از مصرف آنها حتما با پزشک متخصص خود مشورت کنید.
بی حالی : بی حالی عبارتی است که برای توصیف خستگی تقریبا همیشگی بدن مورد استفاده قرار می گیرد. بسیاری از بیماران بعد از پرتو درمانی، بی حالی را تا چند مدت تجربه می کنند. سطح این بی حالی به برنامه درمانی شما بستگی خواهد داشت. به عنوان مثال، پرتو درمانی ترکیب شده با شیمی درمانی می تواند موجب بروز بی حالی شدید شود.
عوارض بلند مدت پرتو درمانی : بیشتر عوارض جانبی رادیوتراپی بعد از فرایند درمان از بین می روند. اما برخی از آنها هستند که ادامه پیدا می کنند، باز می گردند یا بعدا خودشان را نشان می دهند. به اینها، عوارض بلند مدت پرتو درمانی می گویند. یکی از خطرناک ترین انواع این عوارض بلند مدت می تواند بازگشت سرطان باشد. این سرطان، نوع جدیدی است که اتفاقا در اثر درمان نادرست سرطان قبلی به وجود آمده است. شانس بروز عوارض پرتو درمانی مدت بسیار کم و عملا نادر است، و خطرش نسبت به منافعش بسیار ناچیز است.
عوارض پرتودرمانی تا کی ادامه دارد؟
مدت زمان عوارض پرتو درمانی ممکن است بسته به نوع درمان و ناحیه درمانی متغیر باشد. بعضی از عوارض، مانند خستگی و تحریک پوست، معمولاً در مدت کوتاه پس از پایان درمان کاهش می‌یابند. اما عوارض دیگر، مثل تغییرات در مزاج، ممکن است برای مدت زمان بیشتری ادامه یابند. این مسئله به ویژگی‌های بیمار، نوع سرطان، و دوز پرتودرمانی بستگی دارد. در هر صورت، بهتر است با پزشک خود درباره مدت زمان و ادامه عوارض ممکن مشورت کنید. تاثیر ورزش بر کاهش عوارض پرتودرمانی را جدی بگیرید.
عوارض ناحیه ای پرتو درمانی
برخی از عوارض پرتو درمانی جانبی هستند که به نوع و محل انجام پرتو درمانی در بدن بستگی دارند.
سر و گردن. رادیوتراپی که روی سر یا گردن فرد هدف گرفته شده است ممکن است عوارض زیر را موجب شود:
- خشکی دهان
- زخم دهان و لثه
- بلع دشوار
- خشکی فک
- حالت تهوع
- ریزش مو
- ورمی به نام لنفادم
- پوسیدگی دندان
قفسه سینه. رادیوتراپی هدف گرفته شده روی سینه ممکن است عوارض زیر را ایجاد کند:
- بلع دشوار
- تنگی نفس
- زخم سینه یا نوک سینه
- خشکی شانه ها
- تب، سرفه و پر شدگی قفسه سینه. این اتفاق ممکن است بین 2 هفته تا 6 ماه بعد از پرتو درمانی رخ بدهد.
- فیبروسیس رادیوتراپی، که موجب زخم دائمی ریه ها می شود. یک متخصص انکولوژی خوب مانند دکتر احسان کرباسی، می داند که چگونه به بهترین نحو خطر بروز فیبروسیس را کاهش دهد.
شکم. پرتو درمانی هدف گرفته شده روی ناحیه شکم می تواند موجب عوارض زیر شود:
- بی اشتهایی
- حالت تهوع و استفراغ
- گرفتگی روده
- اسهال
این عوارض پرتو درمانی به احتمال زیاد بعد از درمان از بین می روند. در حین درمان، پزشک می تواند با تجویز دارو، این عارضه ها را کمتر کند. همچنین تغییر دادن رژیم غذایی هم می تواند در کاهش این خطرات موثر باشد.
لگن. پرتو درمانی هدف گرفته شده روی ناحیه لگن می تواند عوارض زیر را موجب شود:
- اسهال
- خونریزی مقعدی
- بی اختیاری کنترل ادرار و مدفوع
- التهاب مثانه
- بروز مشکلات جنسی برای آقایان، از جمله ناتوانی در نعوذ یا نگه داشتن آن
- کاهش میزان اسپرم ها و کم شدن فعالیت آنها. این اتفاق البته بیشتر در رادیوتراپی ناحیه تناسلی یا غده پروستات رخ می دهد و می تواند روی باروری فرد اثر بگذارد. برای اطلاع از روش های درمان سرطان پروستات کلیک کنید.
- تغییر در قاعدگی خانم ها، مانند توقف قاعدگی
- بروز علائم یائسگی، مانند خارش، سوزش و خشکی واژن یا تغییرات دیگر در سلامت جنسی خانم ها
- خطر ناباروری
عوارض پرتودرمانی برای اطرافیان
اگر بیمار در دوران درمان از اشعه گاما یا پرتوهای دیگر استفاده کند، اطرافیان باید از اقدامات ایمنی، استفاده از تجهیزات حفاظتی، بهره‌مند شوند تا مخاطرات احتمالی کاهش یابد. در هر صورت، مشاوره با تیم درمانی و پزشک مراقبت کننده میتواند به افراد اطرافیان کمک کند تا با عوارض پرتو درمانی به درستی برخورد کنند و اقدامات ایمنی مورد نیاز را انجام دهند. برای کسب اطلاعات بیشتر از عوارض پرتودرمانی برای اطرافیان کلیک کنید. پرتودرمانی سرطان پروستات جزو درمان های با عوارض کم است برای اطلاع بیشتر مطلب پرتودرمانی سرطان پروستات یا رادیوتراپی سرطان پروستات را مطالعه فرمایید.
بله، عوارض پرتودرمانی ممکن است بر سلامت عوامل زندگی روزمره تأثیر بگذارد. برخی از عوارض شایع شامل خستگی، تحریک پوست، افت اشتها، و تغییر در مزاج می‌باشند که ممکن است بر فعالیت‌های روزمره و کیفیت زندگی تأثیرگذار باشند.
بله، در برخی موارد مصرف داروها و تغییرات در رژیم غذایی میتواند به کاهش عوارض پرتودرمانی کمک کند.
برای کاهش عوارض پرتودرمانی، می‌توانید به نکات زیر توجه کنید:
- استراحت کافی
- تغذیه سالم و مقوی
- نوشیدن آب زیاد
- ورزش کردن
- داشتن محیطی آرام و بدون استرس
عوارض پرتودرمانی برای همه افراد یکسان نیستند و می‌توانند بسته به نوع سرطان، محل درمان، دوز پرتودرمانی، و ویژگی‌های شخصیتی هر بیمار متفاوت باشند.
با سلام و احترام
من ۶۱ ساله با گلسون 3+3=6 با
حجم پروستات ۳۹ با ابعاد 38×45×42 m
psa 8.75
specimn k20% و
specimen M 40% ,ایا گزینه پرتو درمانی برای من مناسب میباشد
با درود.
بله البته… نتایج رادیوتراپی خوب با جراحی برابر بوده و برخی عوارض آن کمتر میباشد.
سلام شوهر من سال۱۳۹۲ دچار سرطان نازوفارنکس شد و در ناحیه گردن متاساز زد جراحی،پرتو درمانی، وشیمی درمانی حین پرتو درمانی را انجام داد خوشبختانه بیماری کنترل شد ولی عوارض پرتو درمانی باعث شد شنوایی را از دست بدهد دچار تنگی در گلو وحتی سفت شدن ناحیه فک صورت شده است توان خوردن غذای خشک را اصلا ندارد فقط سوپ وغذای مایع وغذاهای میکس شده من هم در این مورد خیلی اذیت هستم .
در حال حاضر دکتر تجویز گذاشتن بالون یا استنت در گلو را داده از طرفی میگوید که ریسک داردو ممکن است عوارضی هم به دنبال داشته باش. لطفاً راهنمایی بفرمایید چکار کنیم آیا عمل بالون گذاری را انجام دهد یا خیر؟؟؟؟
اومیدواریم که بالون گذاری کمک کنه و شاید اثرش موقتی باشه و دوباره علائم برگرده و احتمال داره داروی به اسم پنتوکسیفیلین و ویتامین E درجاتی تا حدی کمی کمک کننده باشه. و شاید هم اکسیژن هایپرباریک کمک بکند.
اومیدواریم یکی از روش های فوق تا حدی بتونه از علائم کم کند.
سلام.من 66سالم است با گلیسون 3+3=6با حجم پروستات از 100به 53رسیده و psa در حال حاضر 1.11که گاه‌گاه متغیر میشوداول 30بوده تا 9/.هم رسیده بعد از دو ماه 58/.شد بعد از دو ماه دیگر 17شد و در دوماه بعد به1.11رسیده‌که مربوط به تاریخ 1402/2/24می باشد.در نمونه برداری اول دربیمارستان بیستون کرمانشاه اعلام 5=2+2نمود که با آیتمهای دیگر همخوانی نداشت لذا بر اساس نظر دکتر معالجم آقای دکتر محمود رضا مرادی لام آنرا به آزمایشگاه پاتولوژی خصوصی بردم اعلام 6=3+3 کرد که دکتر معالج فرمودندحتما بایستی عمل باز بشم . پس از آن جهت عمل نزد آقای دکتر پرونده که فوق تخصص جراحی سرطان پروستات است رفتم ایشان هم در آزمایشات مختلف و درمانهای دارویی نظر عمل باز داشت ولی چون کراتنین و اوره من بالا رفته بود و بعد از چند ماه درمان کنی پایین آمده بود و از طرفی در قلبم استند گذاشته بودم صلاح را در تراشیده دور مجاری ادرار دید لذا در عمل تی یو آر بیمارستان بیستون بعد از یکماه اعلام کردند هاپر لایزی خوش‌خیم است . ولی با توجه به درمانهایی که داشتم و تزریق آمپولmicrorelin injection powder lyophilized.for هر سه ماه یکبار به تعداد سه عدد دکتر پرهوده می‌فرماید که این پایین آمدن حجم پروستات و psa مربوط به این آمپول است که میزنی و هایپر لایزی اعلام شده از طرف آزمایشگاه بیمارستان خصوصی بیستون را قبول ندارد و می‌فرماید که من نمونه تراشیدن دور مجاری ادرار را دادم پاتولوژی ، و ممکن است آن قسمت سرطانی نبوده باشد. و بهرحال می‌فرماید که حتماً باید پرتو درمانی بشوید .حال با توجه به اینکه کراتنین و اوره و psaپایین تر از رنج نرمال هم هستند و سوزش ادرار ندارم و با بزرگی پروستات 53و اعلام هایپر لایزی بیمارستان آیا نیاز به پرتو درمانی می باشد. یا نه متشکرم که وقت می‌گذارید و به درد ما اهمیت می‌دهید لطفاً پاسخ را مرقوم‌فرمایید
جهت درمان کامل بیماری حتما نیازمند یک رادیوتراپی دقیق هستید که جهت کاهش عوارض و افزایش کنترل بیماری خودتون می تونید با ما هماهنگ کنید. جهت اطلاعات بیشتر لطفا با شماره 09212542082 تماس بگیرید.
سلام،همسر من ۲ سال پیش سرطان کلیه گرفت و توده بدخیم رو جراحی کرد ولی بعد از دو ماه متاستاز زد به ریه اش و شیمی درمانی شد و دارو مصرف کرد و تا حدی بیماریش کنترل شد،اما متاسفنه بعد از یکسال و نیم متوجه شدیم که تومور به مغزش متاستاز کرد و بلافاصله پرتو درمانی انجام دادیم و باز هم تا حدی کنترل شد،تا اینکه چند وقت پیش احساس کرد دست و پاش سر شده،ام آر آی داد و دیدیم که متاسفانه توده بزرگتر شده و جایی هم قرار گرفته که امکان جراحی نیست،و الان که این ایمیل و مینویسم کاملا پا و دست راستش لمس و بی حرکت شده،آقای دکتر میخواستم ببینم این حالت فلج شدن دست و پا از عوارض پرتو درمانیه یا اون تومور مغزی،و اینکه آیا ممکنه حادتر بشه و خدایی نکرده باعث فلج بقیه اندامهاشم بشه،همسرم فقط ۴۰ سالشه آقای دکتر
سلام، استفاده از MRI پیشرفته شامل MRS پرفیوژن MRI و DWI شاید به شناسایی علت ایجاد این علائم کمک کند. همچنین پزشک معالج میتواند یک دوره کوتاه مدت از استروئیدها تجویز کند و در صورت بهبود علائم ممکن است علت ایجاد این وضعیت از عوارض پرتودرمانی قبلی باشد و امیدواریم وضعیت ایشان بهبود یابد.