درمان سرطان آلت تناسلی مردان (پنیس) با پرتودرمانی
در پرتودرمانی یا رادیوتراپی از پرتوها یا ذرات پر انرژی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. می توان از پرتودرمانی برای درمان سرطان آلت تناسلی مردان به روش های زیر استفاده کرد:
- می توان از آن به عنوان درمان اصلی (تنها درمان) برای درمان برخی سرطان های کوچکتر آلت تناسلی به جای جراحی استفاده کرد.
- اگر سرطان به غدد لنفاوی گسترش یافته باشد، ممکن است پس از جراحی برای برداشتن غدد لنفاوی از اشعه (رادیوتراپی) استفاده شود تا خطر عود سرطان کاهش یابد.
- در مواقعی که جراحی گزینه مناسبی نیست یا قابل انجام نیست (مثلا بیماران قلبی یا ریوی و یا سن بالا)، می توان پرتودرمانی را جایگزین جراحی کرد.
- پرتودرمانی را می توان برای سرطان پیشرفته به منظور کاهش رشد سرطان یا کاهش علائم ناشی از آن به کار برد.
- می توان پرتودرمانی را همراه با شیمی درمانی قبل از جراحی تجویز کرد تا به کوچک شدن تومور کمک کند و برداشتن آن را با آسیب کمتر به آلت تناسلی آسان تر کند.
- مردانی که در معرض ریسک بالای ابتلا به سرطان هستند که احتمال دارد در غدد لنفاوی مجاور عود کنند، ممکن است برای کمک به کاهش این خطر، پرتودرمانی نواحی غدد لنفاوی دریافت کنند. (البته همه کارشناسان با این کار موافق نیستند.)
برای مردان ختنه نشده که قرار است پرتودرمانی انجام دهند، ابتدا پوست ختنه گاه برداشته می شود. چراکه تشعشع می تواند باعث تورم و سفت شدن پوست ختنه گاه شود که گاه می تواند منجر به مشکلات دیگری شود.
دو روش اصلی برای دریافت پرتودرمانی سرطان آلت تناسلی وجود دارد: پرتودرمانی خارجی و براکی تراپی که در ادامه به تشریح آنها می پردازیم.
انواع روش های رادیوتراپی برای سرطان آلت تناسلی مردان
پرتودرمانی خارجی (EBRT: External Beam Radiation Therapy)
رایج ترین روش برای دریافت پرتودرمانی است که طی آن، پرتوهای متمرکز از یک دستگاه خارج از بدن، به سمت تومور نشانه می روند. این درمان شباهت زیادی به گرفتن عکس اشعه ایکس دارد، اما انرژی اشعه در پرتودرمانی بسیار بیشتر است. درمان ها هیچ دردی ندارند و هر جلسه فقط چند دقیقه طول می کشد. جلسات رادیوتراپی معمولاً 5 روز در هفته به مدت 6 هفته یا بیشتر انجام می شود.
برای هر جلسه ممکن است از موم یا بلوک پلاستیکی برای نگه داشتن آلت تناسلی در یک موقعیت معین استفاده شود. همچنین ممکن است از شیلد برای محافظت از کشاله ران و بیضه ها استفاده شود.
براکی تراپی
در براکی تراپی، یک منبع رادیواکتیو در داخل یا کنار تومور آلت تناسلی قرار می گیرد. تشعشع، مسافت کوتاهی را طی می کند، بنابراین بافت های سالم مجاور تشعشع زیادی را دریافت نمی کنند. بیمار برای این نوع درمان اغلب نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد. در حین انجام براکی تراپی، یک لوله نرم، به نام کاتتر فولی، به داخل آلت تناسلی و مثانه وارد می شود تا ادرار را تخلیه کند.
دو روش برای براکی تراپی سرطان آلت تناسلی وجود دارد:
پرتودرمانی بینابینی
در این روش ابتدا در اتاق عمل سوزن های توخالی به آلت تناسلی وارد می شوند. قالب های پلاستیکی از پیش سوراخ شده روی دو سر سوزن ها قفل می شوند تا آنها را در جای خود نگه دارند. سوزن ها به مدت چند روز در آن نگهداری می شوند. گلوله های کوچکی از مواد رادیواکتیو برای درمان تومور در سوزن ها قرار می گیرند. گلوله ها را می توان برای مدت های مختلف در سوزن نگه داشت. آنها ممکن است بیش از یک بار در روز برای انتشار تشعشع در سوزنها قرار داده شوند. پس از پایان درمان، تمام گلوله ها خارج شده و سوزن ها خارج می شوند.
پلزیو براکی تراپی
این نوع براکی تراپی منبع تابش را به تومور نزدیک می کند (اما نه در داخل). در این روش یک استوانه پلاستیکی در اطراف آلت تناسلی قرار می گیرد. سپس استوانه دیگری که منبع تابش را نگه می دارد در بالای استوانه اول قرار می گیرد. راه دیگر برای انجام این کار این است که یک قالب اسفنج مانند از آلت تناسلی ساخته شده و مواد رادیواکتیو در فضاهای توخالی در قالب قرار گیرند. جلسات معمولاً برای چند روز متوالی ادامه دارند.
این درمان فقط می تواند برای تومورهای نزدیک به سطح آلت تناسلی کارساز باشد و اغلب در ایران مورد استفاده نیست.
عوارض جانبی احتمالی پرتودرمانی
اشکال اصلی پرتودرمانی این است که ممکن است همراه با سلول های سرطانی، بافت سالم مجاور را نیز از بین ببرد یا به آنها آسیب برساند. پوست ناحیه تحت درمان اغلب قرمز و حساس می شود. ممکن است پوست حساس شده و دچار ترشح شود. در برخی، حتی ممکن است پوست کنده شود. برای مدتی ممکن است هنگام ادرار کردن احساس سوزش کنید. همچنین ممکن است این ناحیه برای مدتی متورم شود.
بیماران تحت درمان با براکی تراپی متوجه می شوند که عوارض جانبی آنها در حدود 3 هفته پس از درمان به بدترین حالت و پس از پایان درمان مدتی ادامه یافته و سپس تدریجا بهبود می یابد. بهبودی از عوارض ممکن است تا 12 هفته طول بکشد.
اگر از پرتودرمانی خارجی استفاده شود، عوارض جانبی به آرامی در طول درمان شروع می شود و پس از قطع پرتو به مرور زمان بهتر می شود. بیشتر عوارض طی چند ماه از بین می روند.
با گذشت زمان، مردانی که تحت درمان با اشعه قرار می‌گیرند، ممکن است متوجه شوند که پوست آلت تناسلی شان تیره تر یا شل تر شده است. آنها ممکن است رگ های خونی شبکه ای کوچک (به نام تلانژکتازی) روی پوست آلت تناسلی مشاهده کنند.
رعایت بهداشت و مراقبت از پوست برای جلوگیری از عفونی شدن این ناحیه امری کلیدی است.
برخی از عوارض جانبی کمتر شایع اما جدی تر می تواند شامل موارد زیر باشد:
- برخی از نواحی پوست یا بافت انتهای آلت تناسلی ممکن است نکروز (از بین رفتن بافت) شود.
- مجرای ادرار (مجرای کوچکی که ادرار را از آلت تناسلی خارج می کند) ممکن است در اثر بافت اسکار باریک شود (تحت عنوان تنگی شناخته می شود)، که منجر به بروز مشکلاتی در ادرار می شود.
- ممکن است یک مسیر غیر طبیعی (فیستول) بین مجرای ادرار و پوست ایجاد شود که می تواند منجر به نشت ادرار از پوست اطراف آلت شود.
تابش اشعه به بدنه آلت تناسلی ممکن است بر توانایی مردان در نعوظ تأثیر بگذارد. اما در مواردی که تومور فراتر از غده رشد نکرده باشد، اشعه فقط به سر آلت تناسلی وارد می شود، بنابراین نعوظ چندان تحت تأثیر قرار نمی گیرد.
در بسیاری از موارد، عملکرد و ظاهر آلت تناسلی در ماه ها و سال ها پس از پرتودرمانی به آرامی به حالت عادی باز می گردد.
سایر عوارض جانبی احتمالی اشعه پرتودرمانی نواحی لگن و غدد لنفاوی کشاله ران شامل خستگی، حالت تهوع یا اسهال و تورم اندام تحتانی است.
بهترین متخصص پرتو درمانی در تهران | بهترین متخصص رادیوتراپی
چنانچه در جستجوی بهترین متخصص رادیوتراپی تهران هستید و بارها متخصصین رادیوتراپی تهران و لیست مراکز رادیوتراپی خصوصی در تهران را بررسی کرده اید، اما همچنان به نتیجه مساعدی نرسیده اید
، به شما دکتر احسان کرباسی را معرفی می کنیم.
دکتر احسان کرباسی دارای بورد تخصصی رادیوتراپی انکولوژی_پرتودرمانی از دانشگاه علوم پزشکی تهران راه را برای درمان شما کوتاه می کند.
جهت ارتباط با بهترین مرکز پرتو درمانی تهران لطفا کلیک کنید.
شاد و تندرست باشید.
منبع: cancer.org
لینک های مفید:
