فواید رادیوتراپی
استفاده از پرتو و اشعه برای درمان سرطان (روشی که با نام پرتو درمانی یا رادیوتراپی شناخته می شود)، به اوایل قرن بیستم میلادی بازمی گردد. در آن زمان پزشکان متوجه شدند که اشعه های ساطع شده از فلز رادیوم رادیواکتیو، قدرت لازم برای از بین بردن سلول های سرطانی را دارد. فواید رادیوتراپی
رادیوتراپی دو هدف اصلی را دنبال می کند:
- کنترل رشد تومور سرطانی
- به حداقل رساندن اثرگذاری اشعه روی بافت های سالم اطراف تومور
رادیوتراپی به صورت کلی به دو نوع پرتو درمانی بیرونی و براکی تراپی تقسیم می شود.
پرتو درمانی بیرونی روشی است که طی آن دستگاه تولید کننده اشعه در بیرون از بدن قرار می گیرد و اشعه ها با گذشتن از پوست به اندام داخلی، و بافت سرطانی مورد نظر می رسند.
از طرف دیگر براکی تراپی یا پرتو درمانی داخلی، از طریق قرار دادن منبع اشعه در داخل بدن، در نزدیکی تومور سرطانی عمل می کند. از این تکنیک برای درمان انواع مختلفی از تومورهای سرطانی استفاده می شود اما رواج آن از پرتو درمانی بیرونی بسیار کمتر است، و تنها در شرایط خاص از آن استفاده می شود.
برای اینکه بفهمیم چطور باید به بهترین شکل از رادیوتراپی برای درمان سرطان بیماران استفاده کنیم و شانس عوارض جانبی آن را به حداقل برسانیم، باید با دقت به بررسی فواید رادیوتراپی و خطرات آن بپردازیم.
رادیوتراپی چگونه عمل می کند؟
رادیوتراپی از پرتوها و اشعه های متمرکز برای آسیب زدن به DNA سلول های سرطانی استفاده می کند. آسیب رسیدن به DNA سلول های سرطانی روی توانایی آنها برای تقسیم سلولی و تکثیر اثر می گذارد، و باعث می شود که سلول های سرطانی بمیرند و تومور کوچک شود. سلول های عادی و نرمال بدن راحت تر می توانند خودشان را از آسیب های وارد شده توسط اشعه بهبود ببخشند، اما سلول های سرطانی نمی توانند خودشان را بازسازی کنند و کم کم از بین می روند.
اشعه های پرتو درمانی مستقیما روی ناحیه هدف گرفته شده تابیده می شوند. دستگاهی که این اشعه ها را ساطع می کند با نام شتاب دهنده خطی شناخته می شود. این دستگاه اشعه های پر انرژی تولید می کند که از زاویه های مختلف به تومور سرطانی برخورد می کنند تا بتوانند تمام بخش های تومور را تحت تأثیر قرار دهند و دوز تعیین شده توسط متخصص را به سلول های سرطانی برسانند. فواید رادیوتراپی
متخصص پرتو درمانی و انکولوژی شما، در کنار کادر درمانی به تصاویر دقیقی از تومور سرطانی احتیاج خواهند داشت تا بتوانند بهترین و مناسب ترین دوز موثر اشعه پرتو درمانی را برای شما تجویز کنند. روش هایی مانند سی‌تی اسکن، MRI و اسکن PET می توانند برای ارائه این تصویر دقیق مورد استفاده قرار بگیرند. علاوه بر تعیین دوز، متخصص رادیوتراپی انکولوژی می تواند از طریق این عکس ها بهترین روش و نوع رادیوتراپی را نیز برای وضعیت منحصر به فرد بیمار مشخص کند. برای اطلاع از پرتو درمانی سرطان پروستات یا رادیوتراپی سرطان پروستات که یکی از روش های اصلی درمان سرطان پروستات است، کلیک کنید.
از رادیوتراپی چگونه استفاده می شود؟
رادیوتراپی می تواند برای درمان بسیاری از انواع سرطان مورد استفاده قرار بگیرد. همانطور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم، می توان به صورت تنها یا در ترکیب با درمان های دیگر از رادیوتراپی استفاده نمود. از پرتو درمانی می توان در موارد زیر به خوبی بهره برد:
- برای درمان سرطان و تلاش برای پیشگیری از بازگشت سرطان
- در شرایطی که نتوان تومور سرطانی را درمان کرد، می توان از پرتو درمانی برای تسکین علائم و مشکلات سرطان استفاده نمود فواید رادیوتراپی
- قبل از جراحی سرطان، برای کوچک کردن اندازه تومور سینه
- بعد از جراحی سرطان، برای از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده در بدن
- در ترکیب با شیمی درمانی
فواید پرتو درمانی
اگر پرتو درمانی به عنوان بخشی از برنامه درمانی شما انتخاب شده باشد می تواند مزیت ها و فوایدی داشته باشد که عبارتند از:
- بسیاری از افرادی که جلسات روزانه پرتو درمانی را انجام می دهند، هیج اخلالی در برنامه های روزمره خود را تجربه نمی کنند
- جلسات درمانی معمولا به صورت سرپایی انجام می شوند و نیازی به بستری ندارند
- جلسات روزانه پرتو درمانی، از لحظه ورود به مرکز تا خروج از آن، حداکثر یک ساعت طول می کنشد و گاهی اوقات ممکن است در 15 دقیقه هم تمام شوند
اما به صورت کلی رادیوتراپی فوایدی دارد که عبارتند از:
- مهمترین مزیت رادیوتراپی این است که می تواند به کنترل رشد سلول های سرطانی کمک کند.
- برای بعضی از افرادی که به سرطان های نوع پیشرفته مبتلا هستند و بیماریشان به مرحله ای رسیده که امکان عمل کردن را به جراح نمی دهد، پرتو درمانی می تواند با کوچک کردن تومور امکان جراحی را فراهم کند.
- اگر بیمار به سرطان پیشرفته و غیر قابل درمان مبتلا باشد، پرتو درمانی می تواند به کنترل علائم و کاهش درد کمک کند.
- پرتو درمانی بعد از جراحی باعث اطمینان از نابود شدن سلول های سرطانی باقی مانده می شود.
مضرات رادیوتراپی
امروزه تقریبا نیمی از افرادی که در جهان به سرطان های مختلف مبتلا می شوند، از پرتو درمانی به عنوان درمان اصلی و مکمل استفاده می کنند. رادیوتراپی گرچه می تواند جان بسیاری از بیماران را با از بین بردن تومور سرطانی نجات دهد، اما اشعه های آن قدرت آسیب زدن به بافت های سالم را هم دارند و می توانند موجب بروز عوارض جانبی هم بشوند.
عوارضی که می توانند از آسیب های پوستی گرفته تا آسیب های جدی به اندام های داخلی بدن متفاوت باشند. عوارض جانبی پرتو درمانی به شرایط فیزیکی بیمار و دوز اشعه ای که بافت های سالم برخورد کرده است بستگی دارد.
- عوارض جانبی رادیوتراپی از قبیل بی حالی، مریضی و اسهال را بسیاری از بیماران تجربه می کنند.
- اگر همزمان در حال انجام شیمی درمانی هم باشید، ممکن است عوارض هردو درمان را با هم تجربه کنید. این موضوع اهمیت زیادی دارد، چراکه پرتو درمانی بدن را ضعیف می کند و شیمی درمانی می تواند به سادگی موجب مریضی بدن شود.
- اگر پزشک مناسب و ماهری را برای رادیوتراپی انتخاب نکرده باشید، با هدفگیری نادرست، بافت های سالم اطراف تومور ممکن است به شدت آسیب ببیند. آسیب هایی که بعضا جبران ناپذیر خواهند بود. پس در انتخاب یک رادیوتراپ انکولوژیست با تجربه و قابل اعتماد مانند دکتر احسان کرباسی، دقت نظر داشته باشید.
چگونه میتوان‌از پرتو درمانی و شیمی درمانی با هم استفاده کرد؟
گاهی اوقات برای درمان‌قطعی تر و بهتر انواع خاصی از سرطان‌ها از شیمی درمانی و پرتودرمانی باهمدیگر استفاده میشود که این نوع درمان، همزمان نامیده میشود. این‌نوع درمان معمولا درصورت اتفاق افتادن موارد زیر انجام میشود:
- اگر با جراحی بیماری سرطان از بین نرود
- درصورت انتشار به‌دیگر نقاط بدن
- اگر بدن به‌یک نوع درمان خاص پاسخ ندهد
در پایان به یاد داشته باشید که انتخاب یک متخصص پرتو درمانی ماهر و قابل اطمینان، مانند دکتر احسان کرباسی اهمیت زیادی در انجام پرتو درمانی دارد تا بتوانید درمانی موثر و البته ایمن را تجربه کنید.
