درمان سارکوم رحم چیست؟
سرطان هنگامی شکل می گیرد که سلول های بدن شروع به رشد غير قابل کنترل می کنند. سلول ها تقریباً در هر بخشی از بدن می توانند به سرطان تبدیل شوند و در سایر نقاط بدن نیز گسترش یابند. به سرطانی که عضلات و بافت های نرم اطراف رحم را درگیر می سازد، سارکوم رحم گفته می شود.
درمان های اصلی و اولیه سارکوم رحم عبارتند از:
- جراحی
- پرتودرمانی
- شیمی درمانی
- هورمون درمانی
ما در ادامه این مقاله قصد داریم بیشتر در خصوص پرتودرمانی برای درمان سارکوم رحم توضیح دهیم.
پرتودرمانی برای سارکوم رحم و انواع آن
در رادیوتراپی یا پرتودرمانی از پرتوهای پرانرژی (مانند اشعه ایکس) برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. دو نوع پرتودرمانی ممکن است برای درمان سارکوم رحمی استفاده شود:
گاهی اوقات به منظور درمان قطعی سارکوم رحم هم از براکی تراپی و هم از پرتودرمانی خارجی استفاده می شود. اینکه چه مقدار از لگن باید در معرض پرتودرمانی قرار گیرد و نوع(های) پرتودرمانی مورد استفاده به وسعت و شدت بیماری بستگی دارد.
در صورت وجود هر یک از موارد زیر، پرتودرمانی در درمان سارکوم رحمی کمک کننده است:
- هنگامی که رشد تومور در دهانه رحم مشاهده می شود، ممکن است از پرتودرمانی قبل از جراحی استفاده شود تا برداشتن کل سرطان آسان تر شود (نئوادجونت).
- پس از جراحی ممکن است به کاهش احتمال بازگشت سرطان در لگن کمک کند. به این روش پرتودرمانی ادجوانت یا کمکی می گویند. ممکن است برای سرطان هایی که گرید بالایی دارند یا زمانی که سلول های سرطانی در غدد لنفاوی یافت می شوند انجام شود. در این موارد، کل لگن ممکن است با پرتودرمانی خارجی درمان شود. گاهی اوقات فیلد تشعشع شامل ناحیه ای از شکم به نام فیلد پاراآئورت نیز می شود. این ناحیه شامل اطراف آئورت (شریان اصلی بدن) است.
- پرتودرمانی ممکن است درمان اصلی در خانمی باشد که به دلیل سایر مشکلات سلامتی مثل کهولت سن یا مشکلات قلبی، نمی تواند عمل جراحی انجام دهد.
- ممکن است برای درمان علائم ناشی از رشد تومور استفاده شود. به عنوان مثال، پرتودرمانی را می توان برای کوچک کردن توموری که با فشار آوردن بر روی اعصاب و عروق خونی باعث درد و تورم شده، استفاده کرد. این روش مراقبت تسکینی نامیده می شود.
پرتودرمانی خارجی (EBRT: External Beam Radiation Therapy)
پرتودرمانی خارجی رایج ترین نوع درمان است که در آن یک دستگاه بزرگ پرتو را به داخل بدن هدایت می کنند. این درمان بسیار شبیه گرفتن عکس اشعه ایکس است ولی انرژی اشعه بسیار بیشتر است.
این درمان معمولاً 5 روز در هفته به مدت 4 یا 5 هفته انجام میشود و هر بار پرتودرمانی، کمتر از 20 دقیقه طول می کشد.
پوستی که ناحیه روی تومور را می پوشاند با جوهر دائمی یا خالکوبی های ریز به دقت نشانه گذاری می شود. از این علائم برای ارسال تشعشعات به ناحیه درمان استفاده می شود. ممکن است یک قالب مخصوص لگن و کمر به صورت سفارشی برای شما ساخته شود تا این اطمینان حاصل شود که در هر جلسه دقیقاً در همان موقعیت قبلی، روی تخت درمان قرار می گیرد.
براکی تراپی (Brachytherapy)
در براکی تراپی مواد رادیواکتیو را نزدیک یا داخل تومور قرار می دهند. زنان تحت درمان با این نوع پرتودرمانی پس از انجام هر جلسه از درمان، رادیواکتیو نیستند، یعنی خود ایشان یا اطرافیانشان در معرض خطر اشعه نیستند.
در مواردی که کمتر از دو سوم بالای واژن نیاز به درمان داشته باشد، براکی تراپی از طریق واژن انجام می شود. به این روش، براکی تراپی واژینال می گویند.
درمان در بیمارستان یا یک مرکز پرتودرمانی معتبر انجام می شود. حدود 6 تا 8 هفته پس از هیسترکتومی ( برداشتن رحم)، جراح یا رادیوانکولوژیست شما یک سیلندر مخصوص (اپلیکاتور) را در واژن تان قرار می دهد. طول سیلندر (و میزان واژن درمان شده) می تواند متفاوت باشد، اما قسمت بالایی واژن همیشه درمان می شود. سپس گلوله های مواد رادیواکتیو داخل اپلیکاتور قرار می گیرد. ساختارهای مجاور، مانند مثانه و رکتوم، کمتر در معرض تابش قرار می گیرند.
دو نوع براکی تراپی وجود دارد: براکی تراپی با سرعت تجویز دوز کم (LDR) و براکی تراپی با سرعت تجویز دوز زیاد (HDR).
در براکی تراپی LDR، مواد رادیواکتیو معمولاً به مدت 1 تا 4 روز در موقعیت درمان باقی می مانند. بیمار باید خیلی بی حرکت بماند تا اپلیکاتور در طول درمان حرکت نکند، بنابراین معمولاً در بیمارستان بستری و تحت مراقبت قرار خواهید گرفت. گاهی اوقات ممکن است بیش از یک جلسه درمان مورد نیاز باشد.
در براکی تراپی HDR، سرعت تجویز اشعه و مقدار آن بسیار بیشتر است. این نیز به همان روش LDR ارائه می شود، اما دوز بالاتری از تشعشع به صورت یکجا تجویز میشود یعنی دوز درمان به جای چند روز، در طول چند ساعت داده می شود. از آنجایی که اپلیکاتور برای مدت زمان کوتاه تری در محل درمان قرار دارد، معمولاً می توانید همان روز پس از اتمام درمان، به خانه بروید. برای سرطان های رحم، براکی تراپی HDR اغلب روزانه یا هفتگی در مجموع حدود 3 دوز انجام می شود.
عوارض جانبی پرتودرمانی
عوارض جانبی کوتاه مدت یا موقت پرتودرمانی عبارتند از:
- خستگی
- تهوع و استفراغ
- مدفوع شل یا اسهال
- تغییرات پوستی
- کاهش پلاکت های خون
در رادیوتراپی خارجی تغییرات پوستی بسیار شایع هستند، به طوری که پوست در ناحیه تحت درمان به نظر آفتاب سوخته می رسد. از آنجایی که اشعه از پوست رد می شود تا به هدف مورد نظر خود برسد، ممکن است به سلول های پوست آسیب برساند. این امر می تواند باعث تحریک پوستی شود که از قرمزی موقت و خفیف تا تغییر رنگ دائمی متغیر است. پوست ممکن است مایعی ترشح کند که می تواند منجر به عفونت شود، بنابراین باید مدام پوست را تمیز کنید و از ناحیه در معرض اشعه محافظت کنید.
همین نوع آسیب می تواند در داخل واژن از طریق براکی تراپی اتفاق بیفتد. تا زمانی که خونریزی شدید نداشته باشید، می توانید در طول درمان های پرتودرمانی به رابطه جنسی ادامه دهید. اما اندام تناسلی خارجی و واژن ممکن است در اثر این تماس زخم و حساس شوند و بنابراین بهتر است برای مدتی رابطه جنسی انجام نشود تا این ناحیه بهبود یابد.
هنگامی که شیمی درمانی همراه با پرتودرمانی انجام می شود، عوارض جانبی شدت می یابد.
تقریباً تمام عوارض جانبی را می توان با دارو درمان کرد و پس از پایان درمان به مرور زمان از بین می رود. اگر عوارض جانبی ناشی از پرتودرمانی را تجربه می کنید، آن را با پزشک خود مطرح کنید. معمولا راههایی وجود دارد که می توانید برای رهایی از این علائم یا پیشگیری از آنها انجام دهید.
بهترین متخصص پرتو درمانی در تهران | بهترین متخصص رادیوتراپی
چنانچه در جستجوی بهترین متخصص رادیوتراپی تهران هستید و بارها متخصصین رادیوتراپی تهران و لیست مراکز رادیوتراپی خصوصی در تهران را بررسی کرده اید، اما همچنان به نتیجه مساعدی نرسیده اید، به شما دکتر احسان کرباسی را معرفی می کنیم.
دکتر احسان کرباسی دارای بورد تخصصی رادیوتراپی انکولوژی_پرتودرمانی از دانشگاه علوم پزشکی تهران راه را برای درمان شما کوتاه می کند.
جهت ارتباط با بهترین مرکز پرتو درمانی تهران لطفا کلیک کنید.
شاد و تندرست باشید.
منبع: cancer.org
