پرتو درمانی چه زمانی انجام می شود
پرتو درمانی اغلب در مراحل و استیج های اولیه سرطان، یا بعد از زمانی که سلول های سرطانی شروع به گسترش کرده اند مورد استفاده قرار می گیرد. رادیوتراپی به صورت کلی به عنوان موثرترین درمان سرطان، بعد از جراحی شناخته می شود. اما اینکه پرتو درمانی چه زمانی انجام میشود، رادیوتراپی چقدر و تا چه حد می تواند مفید و موثر باشد، از فردی به فرد دیگر متفاوت خواهد بود.
پرتودرمانی چیست و چه زمانی به کار می‌رود؟
پرتودرمانی یا رادیوتراپی، یک روش درمانی برای سرطان است که از پرتوهای پرانرژی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. این روش می‌تواند به تنهایی یا در ترکیب با سایر روش‌های درمانی مانند جراحی و شیمی‌درمانی استفاده شود. زمان انجام پرتودرمانی به عوامل مختلفی بستگی دارد که در ادامه به آنها می‌پردازیم.
کاربردهای پرتودرمانی
پرتودرمانی می‌تواند برای اهداف زیر استفاده شود:
- درمان کامل سرطان: در برخی موارد، پرتودرمانی به تنهایی می‌تواند سرطان را به‌طور کامل درمان کند.
- افزایش اثربخشی سایر درمان‌ها: پرتودرمانی می‌تواند همراه با شیمی‌درمانی یا قبل از جراحی برای کوچک کردن تومور و افزایش شانس موفقیت درمان استفاده شود.
- کاهش خطر عود سرطان: پس از جراحی، پرتودرمانی می‌تواند برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی‌مانده و کاهش خطر بازگشت سرطان استفاده شود.
- تسکین علائم: در صورتی که درمان کامل سرطان ممکن نباشد، پرتودرمانی می‌تواند برای کاهش درد، خونریزی و سایر علائم سرطان استفاده شود.
انواع پرتو درمانی و زمان انجام آنها
- پرتودرمانی خارجی: این روش رایجترین نوع پرتودرمانی است که در آن پرتوها از دستگاهی خارج از بدن به سمت تومور تابانده می‌شوند. این روش معمولاً به‌صورت روزانه و برای چند هفته انجام میشود.
- براکی‌تراپی: در این روش، مواد رادیواکتیو به‌صورت موقت یا دائم در نزدیکی تومور قرار داده می‌شوند. این روش می‌تواند به‌صورت سرپایی یا با بستری کوتاه‌مدت در بیمارستان انجام شود.
- پرتودرمانی سیستمیک: در این روش، مواد رادیواکتیو به‌صورت خوراکی یا تزریقی وارد بدن می‌شوند و به سلول‌های سرطانی در سراسر بدن می‌رسند. این روش معمولاً برای درمان سرطان‌های خاص مانند سرطان تیروئید و سرطان پروستات استفاده میشود.
عوارض پرتو درمانی
گرچه پرتو درمانی می تواند موجب کشته شدن سلول های سرطانی شود، اما می تواند به بافت های سالم اطراف محل درمان هم آسیب هایی وارد کند. هر چقدر دستگاه مورد استفاده پیشرفته تر و جدید تر باشد، و همچنین پزشک درمانگر حرفه ای تر و ماهر باشد، احتمال و دامنه این آسیب ها کمتر خواهد شد.
به صورت کلی عوارض جانبی پرتودرمانی می تواند شامل موارد زیر باشد:
- قرمزی و زخم پوست
- احساس خستگی
- ریزش مو در ناحیه تحت درمان
- احساس عمومی مریضی
- بی اشتهایی
- زخم دهان
- اسهال
بسیاری از این عوارض جانبی قابل درمان و پیشگیری هستند. بسیاری دیگر هم به صورت خود به خودی، بعد از مدتی از بین می روند.
این نکته را هم به یاد داشته باشید که پرتو درمانی باعث رادیواکتیو شدن بدن شما نمی شود، چراکه اشعه ها از بدن شما عبور می کنند.
به صورت کلی، پرتو درمانی می تواند موجب ضعف عمومی بدن و مصرف انرژی زیاد شود. از همین رو اکثر افرادی که پرتو درمانی انجام می دهند، در طول جلسات وزن زیادی از دست می دهند. به همین خاطر استفاده از غذاهای مفید بعد از پرتودرمانی اهمیت بسیار ویژه ای دارد تا فرد بتواند انرژی خودش را حفظ کند. همچنین رعایت یک رژیم غذایی مناسب و مقوی در طول انجام جلسات پرتو درمانی بسیار مهم است.
زمان انجام پرتو درمانی
زمان انجام پرتودرمانی به عوامل زیر بستگی دارد:
- نوع سرطان: هر نوع سرطان ممکن است نیاز به زمان‌های مختلفی برای انجام پرتودرمانی داشته باشد.
- مرحله سرطان: در مراحل اولیه سرطان، پرتودرمانی ممکن است زودتر انجام شود. در مراحل پیشرفته، ممکن است نیاز به زمان بیشتری برای آماده‌سازی باشد.
- محل تومور: محل تومور و نزدیکی آن به اندام‌های حساس می‌تواند بر زمان انجام پرتودرمانی تأثیر بگذارد.
- سایر درمان‌ها: پرتودرمانی ممکن است به‌عنوان بخشی از یک برنامه درمانی جامع که شامل جراحی، شیمی‌درمانی و سایر روش‌ها است، انجام شود و زمان آن با توجه به سایر درمان‌ها تنظیم شود.
- وضعیت عمومی بیمار: سن، سلامت عمومی و سایر بیماری‌های زمینه‌ای بیمار نیز می‌تواند بر زمان انجام پرتودرمانی تأثیر بگذارد.
استفاده های مختلف از پرتو درمانی
بسته به عواملی همچون محل قرار گیری، نوع و مرحله پیشرفت سرطان، همچنین سن و وضعیت عمومی سلامت بیمار، پرتو درمانی می تواند به اشکال زیر مورد استفاده قرار بگیرد:
- به عنوان درمان اصلی
- اهمراه با درمان های دیگری همچون شیمی درمانی
- پیش از جراحی سرطان برای کوچک کردن اندازه تومور
- بعد از جراحی سرطان، برای از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده در بدن
- به عنوان روشی برای کاهش درد و کاهش علائم سرطان های پیشرفته
تعداد جلسات رادیوتراپی | طول درمان رادیوتراپی
بسته به هدف درمانی، برخی از افراد فقط ممکن است به یک جلسه پرتو درمانی نیاز داشته باشند، در حالی که بسیاری دیگر ممکن است برای یک تا هشت هفته به دریافت این درمان نیاز داشته باشند. پرتو درمانی در اغلب موارد به صورت جلسات روزانه، برای 5 روز در هفته انجام می شود. خود فرآیند پرتو درمانی بیشتر از چند دقیقه طول نخواهد کشید، اما کل فرآیند هر جلسه چیزی در حدود چهل دقیقه تا یک ساعت زمان می برد.
بیشتر افراد هم می توانند بعد از جلسه با خیالی آسوده به روند فعالیت های روزمره خود ادامه بدهند.
انواع دستگاه پرتودرمانی
پرتو درمانی را می توان با انواع مختلفی از دستگاه ها و ماشین ها انجام داد. انتخاب این دستگاه ها و روش های پرتو درمانی به ناحیه تحت تأثیر سرطان، نوع و مرحله پیشرفت سرطان بستگی دارد.
همانطور که اشاره کردیم رایجترین نوع پرتو درمانی، پرتودرمانی خارجی یا بیرونی است. گرچه برخی از افراد ممکن است به ترکیب هر دو نوع بیرونی و داخلی پرتو درمانی نیاز داشته باشند.
برای اطلاعات بیشتر در مورد دستگاه سایبرنایف کلیک کنید. پر
چه زمانی باید روند پرتو درمانی را متوقف کرد؟
برخی از افراد هستند که فکر می کنند مزیت های پرتو درمانی ممکن است به مشکلات و عوارض احتمالی آن نیرزد. چنانچه شک دارید که آیا به روند درمان ادامه بدهید یا نه، بهتر است حتما با متخصص درمانگر خود صحبت کنید. او می تواند با شما در مورد فواید پرتودرمانی و ادامه روند صحبت کند و وضعیت شخص شما را مورد تحلیل قرار دهد. هرچند تصمیم نهایی برای ادامه یا توقف روند پرتو درمانی به شخص شما بستگی دارد.
به صورت کلی در شرایطی که بدن فرد واکنش شدیدی به پرتو درمانی نشان دهد، عوارض جانبی جدی پیش بیایند یا بیمار دچار ضعف بدنی و کاهش وزن شدید بشود، پزشک متخصص خودش روند درمان را متوقف خواهد کرد.
بهترین متخصص پرتو درمانی در تهران
انتخاب یک متخصص پرتو درمانی و انکولوژیست حرفه ای و قابل اعتماد، اهمیت بسیار زیادی در کیفیت درمانی که دریافت می کنید خواهد داشت. به یاد داشته باشید که این پزشک است که دوز، شدت و محل دقیق پرتو درمانی را مشخص می کند. پرتو درمانی روشی است که از پرتوهای رادیواکتیو استفاده می کند. چنانچه از این پرتوها به دقت و با تمرکز زیاد استفاه نشود، این پرتو ها نه تنها نمی توانند کمک زیادی به درمان سرطان بکنند، بلکه می توانند آسیب های جدی به بدن برسانند. پرتودرمانی یکی از بهترین راه های درمان سرطان پروستات است برای اطلاع بیشتر مطلب پرتودرمانی سرطان پروستات یا رادیوتراپی سرطان پروستات را بخوانید.
رمانی چه زمانی انجام میشود
بنابراین حتما در انتخاب یک متخصص پرتو درمانی خوب دقت نظر داشته باشید.
دکتر احسان کرباسی، متخصص پرتودرمانی و انکولوژی، یکی از بهترین متخصصان رادیوتراپی در ایران، و از پیشگامان روش های نوین و مدرن این درمان در داخل کشور هستند، که تجارب بسیار زیاد و بسیار موفقی در درمان بیماران مبتلا به سرطان داشته اند.
خلاصه
پرتودرمانی یک روش درمانی است که در برابر بسیاری از نوع‌های سرطان مورد استفاده قرار می‌گیرد. زمان انجام پرتودرمانی به نوع سرطان، مرحله بالینی، محل و اندازه تومور، و دیگر عوامل فردی بیمار بستگی دارد. در ادامه، مواردی که ممکن است تعیین کننده زمان اجرای پرتودرمانی باشند ذکر می‌شوند:
نوع سرطان : هر نوع سرطان ممکن است نیاز به زمان‌های مختلفی برای انجام پرتودرمانی داشته باشد. برخی از سرطان‌ها ممکن است در مراحل زودرس تر، درمان پرتودرمانی را ببینند، در حالی که برخی دیگر در مراحل پیشرفته تر.
مرحله بالینی سرطان : اگر سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده شود، پرتودرمانی ممکن است در مرحله‌های ابتدایی تر انجام شود. در صورت پیشرفت بیشتر سرطان، ممکن است نیاز به زمان بیشتری برای آماده‌سازی جلسات پرتودرمانی باشد.
محل تومور : محل و مرتبط بودن تومور با سازه‌های حساس دیگر بدن نیز می‌تواند تعیین‌کننده زمان انجام پرتودرمانی باشد.
برنامه درمانی کلی : زمان انجام پرتودرمانی نیز ممکن است به عنوان یک قسمت از برنامه کلی درمانی بیمار در نظر گرفته شود، که ممکن است شامل جراحی، شیمی درمانی، و سایر روش‌های درمانی باشد.
پزشک معالج، بر اساس ویژگی‌های فردی بیمار و مشخصات سرطان، زمان مناسب انجام پرتودرمانی را تعیین می‌کند و به بیمار توضیحات لازم را ارائه می‌دهد.
سوالات متداول
پرتودرمانی چقدر طول می‌کشه؟
خب، این بستگی به نوع و مرحله سرطان، محل تومور و چیزای دیگه داره. معمولا جلسات پرتودرمانی هر روز و برای چند هفته انجام می‌شن. هر جلسه هم ممکنه از چند دقیقه تا یه ساعت طول بکشه.
عوارض پرتودرمانی چیه؟ آدم اذیت می‌شه؟
بعضی از عوارضش می‌تونه شامل خستگی، ریزش مو تو ناحیه درمان، مشکلات پوستی، حالت تهوع و استفراغ باشه. ولی نگران نباش، اینا معمولا موقتی‌ان و بعد از درمان خوب می‌شن. دکترت هم راهکارهایی برای کنترل این عوارض بهت می‌ده.
غذا چی بخورم؟ چیز خاصی هست که باید رعایت کنم؟
تغذیه مناسب در طول پرتودرمانی خیلی مهمه. سعی کن غذاهای سالم و مقوی بخوری و به اندازه کافی آب بنوشی. اگه حالت تهوع یا مشکلات گوارشی داشتی، با دکترت یا یه متخصص تغذیه مشورت کن تا بهت رژیم غذایی مناسب رو پیشنهاد بدن.
بعد از پرتودرمانی باید چطور از خودم مراقبت کنم؟
استراحت کافی داشته باش، تغذیه مناسب رو رعایت کن و از پوستت در ناحیه درمان خوب مراقبت کن. اگه هر گونه عارضه جانبی داشتی، حتما به دکترت اطلاع بده.
