افراد در معرض خطر متوسط سرطان کولورکتال
انجمن سرطان آمریکا (ACS) توصیه می کند که افراد در معرض خطر متوسط سرطان کولورکتال، غربالگری منظم را از سن 45 سالگی شروع کنند. [تعریف دقیق اینکه کدام افراد در معرض خطر متوسط سرطان کولورکتال هستند، در ادامه مطلب آمده است.]
افرادی که از سلامت خوبی برخوردار هستند و امید به زندگی در آنها بیش از 10 سال است باید غربالگری منظم سرطان روده بزرگ را تا سن 75 سالگی ادامه دهند.
برای افراد 76 تا 85 ساله، تصمیم برای غربالگری باید بر اساس ترجیحات فرد، امید به زندگی، سلامت کلی و سابقه غربالگری قبلی باشد.
افراد بالای 85 سال دیگر نیاز چندانی به غربالگری سرطان کولورکتال ندارند.
در صورتی که شامل موارد زیر نیستید، برای غربالگری در معرض خطر متوسط قرار می گیرید:
- سابقه شخصی سرطان کولورکتال یا انواع خاصی از پولیپ
- سابقه خانوادگی سرطان کولورکتال
- سابقه شخصی بیماری التهابی روده (کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون)
- سندرم تایید شده یا مشکوک به سرطان کولورکتال ارثی، مانند پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی (FAP) یا سندرم لینچ (سرطان روده بزرگ غیر پولیپوز ارثی یا HNPCC)
- سابقه شخصی پرتودرمانی در ناحیه شکم یا ناحیه لگن
روش های غربالگری سرطان کولورکتال | غربالگری سرطان روده
چندین آزمایش برای غربالگری سرطان کولورکتال در دسترس است، که شما می توانید یکی از آنها را جهت غربالگری سرطان کولورکتال انتخاب کنید:
تشخیص سرطان روده با آزمایش مدفوع
- تست ایمونوشیمیایی مدفوع با حساسیت بالا (FIT) که باید هر سال انجام شود.
- آزمایش خون مخفی مدفوع بر پایه گایاک با حساسیت بالا (FOBT) که باید هر سال انجام شود.
- آزمایش DNA مدفوع چند هدفه (mt-sDNA) که هر 3 سال یکبار باید انجام شود.
معاینه بصری ساختار کولون و رکتوم
- کولونوسکوپی هر 10 سال یکبار
- سی تی کولونوگرافی (کولونوسکوپی مجازی) هر 5 سال یکبار
- سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر (FSIG) هر 5 سال یکبار
تفاوت هایی بین این آزمایش ها وجود دارد، با این حال مهم نیست کدام آزمایش را انتخاب می کنید، مهم ترین مساله این است که غربالگری شوید. با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود در مورد اینکه کدام آزمایش ممکن است گزینه بهتری برای شما باشد مشورت کنید.
اگر فردی بخواهد با آزمایشی غیر از کولونوسکوپی غربالگری شود، هرگونه نتیجه آزمایش غیرطبیعی باید با کولونوسکوپی به موقع، تحت بررسی بیشتر قرار گیرد.
غربالگری سرطان روده بزرگ
غربالگری سرطان روده بزرگ به معنی انجام آزمایش‌هایی برای تشخیص زودهنگام این سرطان در افرادی است که هیچ علامتی ندارند.
- کولونوسکوپی: بهترین روش غربالگری است. در این روش، پزشک با استفاده از یک لوله نازک و انعطاف‌پذیر با دوربین، داخل روده بزرگ را مشاهده می‌کند. در صورت وجود پولیپ، می‌توان آن را در حین کولونوسکوپی برداشت.
- سیگموئیدوسکوپی: شبیه کولونوسکوپی است، اما فقط قسمت پایینی روده بزرگ را بررسی می‌کند.
- آزمایش خون مخفی در مدفوع: این آزمایش می‌تواند خونریزی‌های مخفی در مدفوع را تشخیص دهد که می‌تواند نشانه‌ای از سرطان روده بزرگ باشد.
- کولونوسکوپی مجازی: در این روش، از تصاویر سی تی اسکن برای ایجاد تصویر سه بعدی از روده بزرگ استفاده می‌شود.
تست سرطان روده در منزل
در حال حاضر، تست دقیق و قطعی برای سرطان روده که بتوان در خانه انجام داد، وجود ندارد. با این حال، تست‌هایی برای تشخیص خون مخفی در مدفوع وجود دارند که می‌توان در خانه انجام داد و در صورت مثبت بودن، نیاز به بررسی‌های بیشتر توسط پزشک را نشان می‌دهند.
کیت‌های تشخیص خون مخفی در مدفوع (FOBT):
این کیت‌ها در داروخانه‌ها قابل تهیه هستند.
این تست وجود خون مخفی در مدفوع را بررسی می‌کند، که می‌تواند نشانه‌ای از سرطان روده یا سایر مشکلات گوارشی باشد.
انجام این تست آسان است و شامل جمع‌آوری نمونه مدفوع و استفاده از کیت برای تشخیص خون است.
کیت تشخیص سرطان روده
کیت‌های تشخیص سرطان روده بزرگ برای تشخیص زودهنگام این سرطان در افرادی که هیچ علامتی ندارند، طراحی شده‌اند. این کیت‌ها معمولاً در خانه قابل استفاده هستند و می‌توانند به شناسایی خون مخفی در مدفوع که می‌تواند نشانه‌ای از سرطان روده بزرگ باشد، کمک کنند.
انواع کیت‌های تشخیص سرطان روده:
- کیت‌های مبتنی بر گایاک (gFOBT): این کیت‌ها از یک ماده شیمیایی به نام گایاک برای تشخیص خون در مدفوع استفاده می‌کنند.
- کیت‌های مبتنی بر ایمونوشیمیایی (FIT): این کیت‌ها از آنتی‌بادی‌ها برای تشخیص خون در مدفوع استفاده می‌کنند. FIT نسبت به gFOBT حساسیت بیشتری دارد و کمتر تحت تأثیر رژیم غذایی یا داروها قرار می‌گیرد.
نمونه برگه آزمایش سرطان روده
برخی از آزمایش‌هایی که ممکن است برای تشخیص سرطان روده تجویز شوند عبارتند از:
- آزمایش خون: برای بررسی کم‌خونی، عملکرد کبد و وجود نشانگرهای تومور
- کولونوسکوپی: برای مشاهده داخل روده بزرگ و برداشتن نمونه (بیوپسی) در صورت نیاز
- سیگموئیدوسکوپی: برای مشاهده قسمت پایینی روده بزرگ
- آزمایش مدفوع: برای بررسی وجود خون مخفی در مدفوع
افراد در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان کولورکتال
- افراد دارای یک یا چند عضو خانواده مبتلا به سرطان کولون یا رکتوم: توصیه های غربالگری برای این افراد بستگی به این دارد که چه کسانی از خانواده سرطان داشته اند و در زمان تشخیص آن چند ساله بوده اند. برخی از افراد دارای سابقه خانوادگی می توانند توصیه های مربوط به بزرگسالان با خطر متوسط را دنبال کنند، اما برخی دیگر ممکن است نیاز به انجام کولونوسکوپی (و نه هر نوع آزمایش دیگری) داشته باشند و احتمالاً قبل از 45 سالگی باید غربالگری را شروع کنند.
- افرادی که سابقه پولیپ های پر خطر داشته اند: اکثر این افراد پس از 3 سال نیاز به کولونوسکوپی مجدد دارند، اما برخی از افراد ممکن است بسته به نوع، اندازه و تعداد پولیپ ها، زودتر از 3 سال (یا دیرتر) باید کولونوسکوپی کنند.
- افرادی که سرطان کولون یا رکتوم داشته اند: اکثر این افراد باید حدود یک سال پس از جراحی برای برداشتن سرطان به طور منظم کولونوسکوپی را شروع کنند. روش های دیگری مانند MRI یا پروکتوسکوپی با اولتراسوند نیز ممکن است برای برخی از افراد مبتلا به سرطان رکتوم، بسته به نوع جراحی که انجام داده اند، توصیه شود.
- افرادی که سابقه پرتودرمانی شکم یا ناحیه لگن داشته اند: اکثر این افراد باید غربالگری کولورکتال (کولونوسکوپی یا آزمایش بر اساس مدفوع) را در سنین پایین تر (بسته به سن آنها در زمان دریافت پرتو) آغاز کنند. غربالگری اغلب 5 سال پس از پرتودرمانی یا از 30 سالگی شروع می شود. این افراد همچنین ممکن است نیاز به غربالگری بیشتر از حد معمول داشته باشند (مانند حداقل هر 3 تا 5 سال یکبار).
- افراد مبتلا به بیماری التهابی روده (بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو): این افراد معمولاً حداقل 8 سال پس از تشخیص بیماری التهابی روده باید کولونوسکوپی (و نه هر نوع آزمایش دیگری) انجام دهند. بسته به عوامل خطر فردی برای سرطان کولورکتال و یافته های کولونوسکوپی، کولونوسکوپی های بعدی باید هر 1 تا 3 سال یکبار تکرار شود.
- افراد مبتلا یا مشکوک به سندرم های ژنتیکی خاص: این افراد به طور کلی نیاز به کولونوسکوپی دارند (نه هیچ یک از آزمایشات دیگر). شروع غربالگری اغلب در سنین پایین، احتمالاً در سنین نوجوانی برای برخی از سندرم ها توصیه می شود و باید به دفعات انجام شود. جزییات دقیق غربالگری به نوع سندرم ژنتیکی و سایر عوامل بستگی دارد.
تشخیص سرطان روده با سونوگرافی
سونوگرافی به تنهایی نمی‌تواند سرطان روده را تشخیص دهد، اما می‌تواند اطلاعات مفیدی در مورد روده و ساختارهای اطراف آن ارائه دهد.
کاربرد سونوگرافی در تشخیص مشکلات روده:
- بررسی ضخامت دیواره روده: سونوگرافی می‌تواند ضخیم شدن دیواره روده را نشان دهد که می‌تواند نشانه‌ای از سرطان یا سایر بیماری‌ها مانند بیماری التهابی روده باشد.
- تشخیص انسداد روده: سونوگرافی می‌تواند به تشخیص انسداد روده کمک کند که می‌تواند ناشی از سرطان یا سایر عوامل باشد.
- بررسی غدد لنفاوی: سونوگرافی می‌تواند غدد لنفاوی اطراف روده را بررسی کند تا ببیند آیا بزرگ شده‌اند یا خیر. بزرگ شدن غدد لنفاوی می‌تواند نشانه‌ای از گسترش سرطان باشد.
- ارزیابی تومورهای روده: سونوگرافی می‌تواند به تعیین اندازه و محل تومورهای روده کمک کند، اما نمی‌تواند به طور قطعی تشخیص دهد که آیا تومور سرطانی است یا خیر.
خلاصه
غربالگری سرطان کولورکتال یک استراتژی مهم در شناسایی زودرس این بیماری است. این برنامه‌های غربالگری شامل تست‌های مانند کولونوسکوپی و آزمایش خون مخفی در مدفوع می‌شوند که به دنبال شناسایی علائم زودرس و پیش‌ازآمدن سرطان روده می‌باشند. افراد با عوامل خطر سرطان کولورکتال بیشتر، از جمله سن بالای ۵۰ سال، تاریخچه خانوادگی سرطان روده، یا علائم سرطان روده که نگران‌کننده است مانند خونریزی در مدفوع، باید به برنامه‌های غربالگری مراجعه کنند. این برنامه‌های غربالگری، امکان شناسایی زودرس و میزان بقای سرطان روده را فراهم می‌کنند، که درمان زودهنگام و کاهش مرگ و میر ناشی از این بیماری را تسهیل می‌کنند.
