عوامل خطر، علل و پیشگیری از سرطان روده

هیچ راه کاملا مطمئنی برای پیشگیری از سرطان کولورکتال وجود ندارد. اما اقداماتی وجود دارد که می توانید انجام دهید که به کاهش احتمالی این خطر کمک کند، مانند تغییر عوامل خطری که می توانید کنترل کنید.

غربالگری سرطان کولورکتال

غربالگری فرآیند کشف سرطان یا پیش سرطان در افرادی است که هیچ علامتی از بیماری ندارند. غربالگری سرطان کولورکتال یکی از قدرتمند ترین ابزارها برای پیشگیری از سرطان کولورکتال به شمار می رود.

از زمانی که اولین سلول های غیرطبیعی شروع به رشد به پولیپ می کنند، معمولاً حدود 10 تا 15 سال طول می کشد تا به سرطان کولورکتال تبدیل شوند. با غربالگری منظم، بیشتر پولیپ ها را می توان قبل از تبدیل شدن به سرطان کشف کرد و برداشت. غربالگری همچنین می ‌تواند سرطان روده را در مراحل اولیه تشخیص دهد، یعنی زمانی که کوچکتر و درمان آن آسان ‌تر است.

اگر بالای 45 سال سن دارید، باید غربالگری سرطان کولورکتال را شروع کنید. می توان از چندین نوع آزمایش استفاده کرد. با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود در مورد این که کدام یک می تواند گزینه های خوبی برای شما باشد صحبت کنید. مهم نیست کدام آزمایش را انتخاب می کنید، مهم ترین چیز این است که آزمایش شوید.

اگر سابقه خانوادگی قوی پولیپ یا سرطان روده دارید، با پزشک در مورد خطر خود صحبت کنید. ممکن است از مشاوره ژنتیک برای بررسی شجره پزشکی خانوادگی خود بهره مند شوید تا دریابید چقدر احتمال دارد که به سندرم سرطان خانوادگی مبتلا باشید.

وزن بدن، فعالیت بدنی و رژیم غذایی

ممکن است بتوانید با مدیریت رژیم غذایی و فعالیت بدنی خود، خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش دهید.

•         وزن: اضافه وزن یا چاقی، خطر ابتلا به سرطان روده را در مردان و زنان افزایش می دهد، اما به نظر می رسد این ارتباط در مردان قوی تر است. حفظ وزن ایده آل ممکن است به کاهش این خطر کمک کند.

•         فعالیت بدنی: تحرک بیشتر، خطر ابتلا به سرطان کولورکتال و پولیپ را کاهش می دهد. فعالیت متوسط تا شدید منظم می تواند این خطر را کاهش دهد. محدود کردن زمان نشستن و دراز کشیدن نیز ممکن است این خطر را کاهش دهد.

•         رژیم غذایی: به طور کلی، رژیم ‌هایی که سرشار از سبزیجات، میوه ‌ها و غلات کامل بوده و گوشت قرمز و فرآوری ‌شده کمتری دارند، احتمالاً خطر ابتلا به سرطان روده را کاهش می‌ دهند، اگرچه دقیقاً مشخص نیست که کدام عوامل مهم هستند. بسیاری از مطالعات، ارتباط معناداری بین مصرف گوشت قرمز (گوشت گاو، خوک و گوسفند) و گوشت های فرآوری شده (مانند هات داگ، سوسیس و کالباس) با افزایش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ نشان داده اند. مطالعات اخیر که به طور خاص مصرف غلات کامل را مورد بررسی قرار می دهد، نشان می دهد که خطر ابتلا به سرطان روده با افزودن غلات کامل به رژیم غذایی کاهش می یابد. محدود کردن مصرف گوشت قرمز و فرآوری شده و مصرف هرچه بیشتر سبزیجات، میوه ها و غلات کامل ممکن است به کاهش این خطر کمک کند.

•         الکل: چندین مطالعه نشان داده اند که خطر ابتلا به سرطان روده با افزایش مصرف الکل، به ویژه در بین مردان، بیشتر است. بهتر است الکل مصرف نکنید. برای افرادی که مشروب الکلی می ‌نوشند، میزان مصرف نباید از بیش از یک نوشیدنی در روز برای زنان یا دو نوشیدنی در روز برای مردان تجاوز کند. عدم مصرف الکل ممکن است به کاهش این خطر کمک کند.

سیگار نکشیدن

سیگار کشیدن طولانی مدت با افزایش خطر ابتلا به سرطان روده و همچنین بسیاری دیگر از انواع سرطان ها و مشکلات سلامتی مرتبط است. ترک سیگار ممکن است به کاهش خطر ابتلا به سرطان کولورکتال و بسیاری از انواع دیگر سرطان کمک کند. 

ویتامین ها، کلسیم و منیزیم

برخی از مطالعات نشان می دهد که مصرف روزانه مولتی ویتامین های حاوی اسید فولیک یا فولات ممکن است خطر ابتلا به سرطان روده را کاهش دهد، اما همه مطالعات این را کشف نکرده اند. در واقع، برخی مطالعات اشاره دارند که اسید فولیک ممکن است به رشد تومورهای موجود کمک کند. بنابراین تحقیقات بیشتری در این حوزه موردنیاز است.

برخی از مطالعات نشان داده‌ اند که ویتامین D، که می ‌توانید از قرار گرفتن در معرض نور خورشید، در برخی غذاها یا در قرص‌ های ویتامین دریافت کنید، ممکن است خطر سرطان روده بزرگ را کاهش دهد. مطالعات نشان داده اند که سطوح پایین ویتامین D با افزایش خطر ابتلا به سرطان روده و همچنین سرطان های دیگر مرتبط است. به دلیل نگرانی ها مبنی بر اینکه قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید می تواند باعث سرطان پوست شود، اکثر متخصصان در حال حاضر این روش را به عنوان راهی برای کاهش خطر سرطان روده بزرگ توصیه نمی کنند. برای تعیین اینکه آیا افزایش مصرف ویتامین D از طریق مکمل می تواند به پیشگیری از سرطان کولورکتال کمک کند، به مطالعات بیشتری نیاز است. اجتناب از پایین آمدن سطح ویتامین D ممکن است مفید باشد. بهتر است با پزشک خود در مورد اینکه آیا سطح ویتامین D شما باید آزمایش شود یا خیر صحبت کنید.

سطوح پایین کلسیم در رژیم غذایی با افزایش خطر ابتلا به سرطان کولورکتال در برخی مطالعات مرتبط است. مطالعات دیگر نشان می دهد که افزایش مصرف کلسیم ممکن است خطر سرطان روده را کاهش دهد. اما به دلیل افزایش احتمالی خطر ابتلا به سرطان پروستات در مردان با مصرف بالای کلسیم یا فرآورده های لبنی، و احتمال ابتلا به سرطان های دیگر مانند سرطان پستان در زنان، انجمن سرطان آمریکا هیچ توصیه خاصی در مورد مصرف مواد لبنی برای پیشگیری از سرطان ندارد.

کلسیم و ویتامین D ممکن است برای کاهش خطر سرطان کولورکتال با هم اثر خوبی داشته باشند، زیرا ویتامین D به جذب کلسیم در بدن کمک می کند. با این حال، همه مطالعات نشان نداده اند که مکمل های حاوی این مواد مغذی این خطر را کاهش می دهند.

چند مطالعه ارتباط احتمالی بین رژیم غذایی سرشار از منیزیم و کاهش خطر ابتلا به سرطان کولورکتال، به ویژه در بین زنان را کشف کرده اند. با این حال تحقیقات بیشتری برای تعیین اینکه آیا این ارتباط قطعی است، مورد نیاز است.

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)

بسیاری از مطالعات نشان داده اند افرادی که به طور منظم آسپرین یا سایر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن (Motrin، Advil) و ناپروکسن (Aleve) مصرف می کنند، کمتر در معرض خطر ابتلا به سرطان کولورکتال و پولیپ هستند.

اما آسپرین و سایر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی می توانند عوارض جانبی جدی یا حتی تهدید کننده زندگی، مانند خونریزی ناشی از تحریک معده یا زخم معده ایجاد کنند، که ممکن است از مزایای این داروها برای عموم مردم بیشتر باشد. به همین دلیل، اگر شما فاکتور خطر خاصی برای سرطان کولورکتال ندارید (مثلا سابقه خانوادگی قوی ندارید)، انجمن سرطان آمریکا مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی را صرفا به قصد کاهش خطر ابتلا به این سرطان، توصیه نمی کند.

با این حال، برای افرادی که بالای 50 سال سن دارند و در معرض خطر بالای بیماری قلبی هستند، در جایی که مصرف آسپرین با دوز پایین از نظر قلبی مفید باشد، این دارو ممکن است خطر ابتلا به سرطان کولورکتال را نیز کاهش دهد.

از آنجا که آسپرین یا سایر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی می توانند عوارض جانبی جدی داشته باشند، قبل از شروع هر یک از آنها به طور منظم، با پزشک خود مشورت کنید.

درمان جایگزینی هورمونی برای زنان

برخی از مطالعات نشان داده‌ اند که مصرف استروژن و پروژسترون پس از یائسگی (گاهی اوقات هورمون درمانی یائسگی یا درمان جایگزین هورمونی ترکیبی نامیده می ‌شود) ممکن است خطر ابتلا به سرطان کولورکتال را در زنان کاهش دهد، اما مطالعات دیگر این را نشان نداده‌ اند.

از آنجایی که مصرف استروژن و پروژسترون پس از یائسگی می تواند خطر ابتلا به بیماری قلبی، لخته شدن خون و سرطان سینه و ریه را در زنان افزایش دهد، معمولاً برای کاهش خطر سرطان روده بزرگ توصیه نمی شود.

اگر قصد استفاده از هورمون درمانی یائسگی را دارید، حتماً در مورد خطرات و فواید آن با پزشک خود صحبت کنید.