رادیوتراپی سرطان زبان، لوزه یا سایر اعضاء دهان و حلق

مطالعات نشان داده است افرادی که سرطان‌ های سر و گردن را با پرتودرمانی درمان می‌ کنند، طول عمر بیشتری دارند. به دلیل پیچیدگی های تکنیک های جراحی، در کنار نیاز به هماهنگی بین متخصصان سرطان برای ایجاد یک برنامه درمانی جامع، مشورت با متخصصان پرتودرمانی که در درمان این سرطان ها و پرتودرمانی زبان تجربه دارند نیز بسیار حائز اهمیت است.

پرتودرمانی سرطان زبان چگونه انجام می شود؟

در پرتودرمانی زبان از اشعه ایکس یا ذرات پرانرژی برای از بین بردن سلول های سرطانی یا کند کردن رشد آنها استفاده می شود. بسته به مرحله سرطان زبان و سایر عوامل، ممکن است از پرتودرمانی به روش های زیر استفاده شود:

•     پرتودرمانی به تنهایی، به عنوان درمان اصلی برای سرطان های کوچک یا افرادی که نمی توانند جراحی کنند به کار برده می شود (مثلا بدلیل مشکل قلبی یا کهولت سن). معمولا در این حالت از شیمی درمانی همزمان با پرتودرمانی استفاده می شود.
•     پرتودرمانی پس از جراحی (درمان ادجوانت یا کمکی)، به تنهایی یا با شیمی درمانی بوده و به منظور تلاش برای از بین بردن سلول های سرطانی که ممکن است بعد از جراحی باقی مانده باشند استفاده می شود. تابش اشعه بعد از جراحی همچنین می تواند به کاهش احتمال بازگشت سرطان در همان نقطه کمک کند.
•     پرتودرمانی قبل از جراحی (درمان نئوادجوانت)، همراه با شیمی درمانی یا بعد از شیمی درمانی است، بدین ترتیب سایز تومور کوچکتر شده و دیگر نیازی به انجام جراحی های وسیع و برداشتن حجم زیادی از بافتهای سالم نخواهد بود.
•     پرتودرمانی همزمان با داروی هدفمند برای سرطان های بزرگتر، زمانی که انجام شیمی درمانی همزمان با رادیوتراپی، میسر نباشد بکار میرود.
•     پرتودرمانی برای کمک به کاهش علائم سرطان پیشرفته، جهت کاهش علائمی مانند درد، خونریزی، مشکل در بلع و مشکلات ناشی از گسترش سرطان به ریه ها یا استخوان ها کمک کننده است.

پرتو درمانی بهتر است یا شیمی درمانی

کمورادیوتراپی (پرتودرمانی که همزمان با شیمی درمانی انجام می شود) اغلب بهتر از پرتودرمانی به تنهایی پاسخ می دهد، اما عوارض جانبی بیشتری نیز دارد، البته این نوع درمان تنها در موارد خاصی نیاز می شود.

درمان سرطان زبان با رادیوتراپی می تواند مشکلاتی را برای دندان ها و لثه ها ایجاد کند، بنابراین قبل از شروع درمان ضروری است که به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک می تواند قبل از درمان از سلامت دهان شما اطمینان حاصل کند. وی ممکن است توصیه کند قبل از شروع پرتودرمانی برخی از دندان های ناسالم را بکشید زیرا این می تواند احتمال عفونت شما را افزایش دهد. در طول درمان و بعد از آن، دندانپزشک می تواند به بررسی و درمان هر گونه مشکلی که ممکن است پیش آید، مانند عفونت یا آسیب دندان و استخوان کمک کند.

پرتودرمانی خارجی برای سرطان زبان، لوزه یا سایر اعضاء دهان و حلق

پرتودرمانی خارجی (EBRT) نوعی پرتودرمانی است که بطور شایع برای درمان حفره دهان یا سرطان اوروفارنکس یا گسترش آن به سایر اندام ها استفاده می شود. اشعه از یک منبع خارج از بدن بر روی سرطان متمرکز می شود.

قبل از پرتودرمانی سرطان زبان به روش EBRT، یک ماسک از جنس پلاستیک مخصوص و منعطف اما محکم برای شما ساخته می شود تا سر، گردن و شانه‌ های شما را دقیقاً در یک موقعیت ثابت نگه دارد. برخی از افراد ممکن است در حین استفاده از این ماسک کمی احساس محدودیت کنند و ممکن است نیاز به درخواست دارویی برای کمک به آنها در طول درمان داشته باشند. گاهی اوقات می توان ماسک را طوری تنظیم کرد که استفاده از آن راحتتر باشد. گزینه های خود را با متخصص رادیوتراپی انکولوژی خود در میان بگذارید. همچنین ممکن است برای شما یک قالب دهانی جهت جداسازی فک بالا و پایین نیز ساخته شود تا از شدت عوارض کاسته شود.

این درمان بسیار شبیه گرفتن عکس اشعه ایکس است، اما دوز تابش قوی تر است. این روش درمانی بدون درد است و هر جلسه درمان تنها چند دقیقه طول می کشد.

انواع مختلف EBRT

تکنیک های EBRT متنوعی وجود دارد که به پزشکان کمک می کند اشعه را با دقت متمرکز کنند:

•         پرتودرمانی سه بعدی کانفورمال (3D-CRT) با استفاده از کامپیوترهای مخصوص موقعیت تومور را ترسیم می کند. سپس چندین پرتو تشعشع شکل می‌ گیرد و از جهات مختلف به سمت تومور نشانه می ‌رود.
•         پرتودرمانی با شدت تعدیل شده (IMRT) شکل کاملتری از 3D-CRT است. این دستگاه از یک ماشین کامپیوتری استفاده می کند که در واقع در حین ارسال پرتو در اطراف بیمار حرکت می کند. همراه با شکل دادن به پرتوها و هدف قرار دادن آنها به سمت تومور از چندین زاویه، می توان شدت (قدرت) پرتوها را تنظیم کرد تا دوز رسیده به بافت های طبیعی مجاور را محدود کرد. این ممکن است به پزشک اجازه دهد دوز بالاتری را به تومور برساند، همچنین احتمال آسیب به بافتهای طبیعی اطراف را کاهش می دهد.
•         پروتون بیم تراپی، پرتوهای پروتون را به جای اشعه ایکس بر روی سرطان متمرکز می کند. پروتون ‌ها فقط مسافت خاصی را طی می‌ کنند، بنابراین در این روش نیز بافتهای سالم پشت تومور، کمتر آسیب می بینند. پروتون درمانی در موارد خاصی می تواند یک گزینه بی خطر باشد.

ماشین های مورد نیاز برای ساخت پروتون ها بسیار گران قیمت هستند و در حال حاضر (سال 1401) پروتون درمانی در ایران در دسترس نیست. پروتون درمانی همچنین ممکن است در حال حاضر در خارج از کشور نیز توسط همه شرکت های بیمه پوشش داده نشود، البته تومورهای سر و گردن و بسیاری تومورهای دیگر به خوبی به کمک IMRT قابل درمان هستند و چندان نیازی به استفاده از پروتون درمانی برای این تومورها وجود ندارد.

براکی تراپی برای سرطان زبان یا لوزه

براکی تراپی به ندرت برای درمان سرطان های حفره دهان به عنوان اولین خط درمان استفاده می شود، اما ممکن است در صورت عود سرطان از آن استفاده شود.

عوارض رادیوتراپی زبان

اگر می خواهید پرتودرمانی کنید، بسیار حائز اهمیت است که از پزشک خود در مورد عوارض جانبی احتمالی آن سوال کنید تا بدانید چه انتظاری از درمان دارید.

تابش اشعه به ناحیه دهان بسته به اینکه پرتو در کجا متمرکز می شود، می تواند چندین عارضه جانبی کوتاه مدت ایجاد کند که می تواند شامل موارد زیر باشد:

•         تغییرات پوستی مانند آفتاب سوختگی یا تیره شدن در ناحیه تحت درمان
•         گرفتگی صدا
•         از دست دادن چشایی
•         قرمزی، سوزش یا حتی درد در دهان و گلو
•         خشکی دهان
•         مشکل در بلع

بهترین متخصص پرتو درمانی در تهران | بهترین متخصص رادیوتراپی زبان

چنانچه در جستجوی بهترین متخصص رادیوتراپی تهران هستید و بارها متخصصین رادیوتراپی تهران و لیست مراکز رادیوتراپی خصوصی در تهران را بررسی کرده اید، اما همچنان به نتیجه مساعدی نرسیده اید، به شما دکتر احسان کرباسی را معرفی می کنیم.

درباره دکتر احسان کرباسی بیشتر بدانید

دکتر احسان کرباسی دارای بورد تخصصی رادیوتراپی انکولوژی_پرتودرمانی از دانشگاه علوم پزشکی تهران راه را برای درمان شما کوتاه می کند.

جهت ارتباط با بهترین مرکز پرتو درمانی تهران لطفا کلیک کنید.

شاد و تندرست باشید.

منبع: cancer.org