رادیوتراپی سرطان مثانه | پرتودرمانی سرطان مثانه
رادیوتراپی یا پرتودرمانی روشی برای درمان سرطان مثانه است که در آن از پرتوهای اشعه ایکس بطور هدفمند برای از بین بردن یا آسیب رساندن به سلول های سرطانی استفاده می شود، بنابراین این سلول ها دیگر نمی توانند رشد، تکثیر یا گسترش پیدا کنند.
چه زمانی از رادیوتراپی در سرطان مثانه استفاده می شود؟
پرتو درمانی سرطان مثانه می تواند در موارد زیر مورد استفاده قرار گیرد:
- پرتو درمانی پس از جراحی (مثلا بعد از TURBT) برای افراد مبتلا به سرطان مثانه در مراحل اولیه
- پرتو درمانی به عنوان درمان اصلی برای افراد مبتلا به سرطان مثانه در مراحل اولیه که نمی توانند جراحی یا شیمی درمانی کنند
- پرتو درمانی به منظور سعی در جلوگیری از سیستکتومی (جراحی برداشتن کل مثانه)
- پرتو درمانی به عنوان بخشی از درمان سرطان مثانه پیشرفته (سرطانی که فراتر از مثانه گسترش یافته است)
- پرتو درمانی برای کمک به پیشگیری یا درمان علائم ناشی از سرطان مثانه که به سایر نواحی بدن گسترش یافته است.
رادیوتراپی مثانه گاهی همراه با شیمی درمانی انجام می شود تا به اثربخشی بهتر آن کمک کند. به این روش، کمورادیوتراپی می گویند.
انواع روش های پرتودرمانی مثانه
پرتودرمانی حین عمل جراحی سرطان مثانه (IORT)
پرتودرمانی حین عمل، درمانی است که طی جراحی سرطان مثانه انجام می شود تا خطر عود سرطان کاهش یابد. به کمک این روش، اشعه مستقیماً روی بافت مورد نظر متمرکز شده و میتواند سلول های سرطانی را که ممکن است پس از برداشتن تومور باقی بمانند از بین ببرد.
از آنجا که این روش درمانی در حین جراحی اتفاق می افتد و می تواند به یک منطقه دقیقاً مشخص هدایت شود، می توان از دوز پرتوی بیش از حد معمول استفاده کرد. بافت های طبیعی، به ویژه روده، می توانند به طور موقت از ناحیه درمان دور شوند یا هنگام انتقال تابش با دستگاه های محافظ پوشانده شود.
پرتودرمانی حین عمل معمولاً تنها چند دقیقه طول می کشد. پس از هدایت دوز مورد نظر تابش، کلیه وسایل مرتبط با پرتو درمانی کنار گذاشته شده و عمل جراحی ادامه می یابد. متاسفانه این روش در ایران در دسترس نیست.
پرتو درمانی سرطان مثانه با پرتوی خارجی (EBRT)
پرتودرمانی با پرتوی خارجی متداول ترین روش پرتودرمانی سرطان مثانه است و توسط دستگاهی از خارج از بدن هدایت می شود. تشعشعات اغلب به صورت اشعه ایکس است. پزشکان ممکن است پرتودرمانی خارجی همراه با شیمی درمانی (با دوز پایین) را به عنوان جایگزین سیستکتومی (عمل جراحی برداشتن مثانه) توصیه کنند. این بدان معناست که تومور از بین می رود و عملکرد مثانه نیز حفظ می شود.
پرتودرمانی تحت هدایت تصویر برای سرطان مثانه (IGRT)
برای بررسی دقیق محل تومور و موقعیت مثانه قبل و حین انجام پرتودرمانی، از نوعی پرتودرمانی با اشعه خارجی استفاده می شود که پرتودرمانی تحت هدایت تصویر نام دارد. یکی از چالش های ارائه پرتودرمانی برای سرطان مثانه این است که حجم مثانه هنگام تخلیه و پر شدن ادرار تغییر می کند. برای هدف قرار دادن تومورها به طور دقیق در چندین جلسه پرتودرمانی، ممکن است نشانگرهایی از جنس طلا کار گذاشته شود تا محل دقیق تومور مشخص شده و بتوانیم حرکت مثانه را به طور روزانه ردیابی کنیم.
ما همچنین از CT اسکن های متصل به دستگاه های درمان استفاده می کنیم. این CT اسکن ها به ما این امکان را می دهند تا مثانه و همچنین بافت طبیعی اطراف آن مانند روده و راست روده (رکتوم) را با دقت تصویر سازی کنیم. با استفاده از این تکنیک های پیشرفته، می توانیم به نرخ بهبودی بالایی دست یابیم و شانس حفظ مثانه سالم را به حداکثر برسانیم.
پرتودرمانی با شدت تعدیل شده برای سرطان مثانه (IMRT)
روش های تصویربرداری دقیق که هنگام طراحی درمان استفاده می کنیم ، به ما این امکان را می دهد تا با اطمینان و به طور موثر از پرتودرمانی با شدت تعدیل شده استفاده کنیم. این روش با استفاده از برنامه های رایانه ای، دوزهای مختلف تابش را از زوایای مختلف به طور مستقیم به تومور محاسبه و منتقل می کند. انکولوژیست های پرتوی ما، با همکاری نزدیک با تیم فیزیک پزشکی، نقش اصلی را در انجام این نوع پرتودرمانی ایفا می کنند.
رادیوتراپی سرطان مثانه چگونه انجام می شود؟
به نوع پرتویی که بیشتر اوقات برای درمان سرطان مثانه استفاده می شود، پرتودرمانی با اشعه خارجی (EBRT) اطلاق می شود. در این روش اشعه، از منبعی در خارج از بدن بر روی سرطان متمرکز می شود.
قبل از شروع درمان، تیم پرتوی شما اندازه گیری های دقیق را انجام می دهد تا زاویه دقیق هدف قرار دادن پرتوهای تابش و دوز مناسب آن را پیدا کند. این جلسه برنامه ریزی که شبیه سازی نامیده می شود، معمولاً شامل گرفتن آزمایش های تصویربرداری مانند CT اسکن است. این امر به پزشک کمک می کند تا تومور را در بدن شما مشخص کند. معمولا قبل از شبیه سازی و قبل از هر بار درمان، از شما خواسته می شود که مثانه خود را تخلیه کنید.
این روش درمانی تقریباً شبیه عکسبرداری با اشعه ایکس است، اما تابش آن قوی تر است. پرتودرمانی هیچ دردی ندارد. هر درمان فقط چند دقیقه طول می کشد، اما با در نظر گرفتن زمان آماده شدن شما روی تخت درمان، معمولاً بیشتر طول می کشد. در اکثر مواقع، جلسات پرتو درمانی 5 روز در هفته و به مدت چندین هفته انجام می شود.
عوارض پرتو درمانی سرطان مثانه | عوارض رادیوتراپی مثانه
عوارض پرتودرمانی مثانه، به دوز داده شده و منطقه تحت درمان بستگی دارد. هنگامی که شیمی درمانی همراه با پرتو درمانی داده می شود، معمولاً عوارض تشدید می شوند. این عوارض جانبی می توانند شامل موارد زیر باشند:
- تغییرات پوستی در نواحی تحت تابش، از قرمزی تا پوسته اندازی
- تهوع و استفراغ
- علائم مثانه، مانند سوزش یا درد هنگام ادرار کردن، تکرر ادرار یا رویت خون در ادرار
- اسهال
- وجود خون در مدفوع
- خستگی
- کاهش گلبولهای خون، که می تواند منجر به خستگی، کبودی یا خونریزی آسان یا افزایش خطر عفونت شود
این اثرات معمولاً با گذشت زمان و پس از درمان از بین می روند، اما برخی از افراد می توانند مشکلات طولانی مدتی را تجربه کنند. برای مثال:
- در بعضی افراد، درمان های پرتوی منجر به بی اختیاری (مشکل در نگه داشتن ادرار) در آینده می شود.
- پرتو درمانی می تواند به مخاط مثانه آسیب برساند. به این حالت التهاب مثانه ناشی از اشعه گفته می شود و می تواند باعث مشکلات طولانی مدتی مانند وجود خون در ادرار یا دفع دردناک ادرار شود.
- ممکن است اعصاب و رگ های خونی اطراف آسیب ببینند، که منجر به مشکلات نعوظ در مردان می شود.
اگر پرتودرمانی به درستی انجام شود خطر ایجاد عوارض مزمن و طولانی مدت بسیار کم بوده و میزان این مشکلات نیز ناچیز خواهد بود.
اگر عوارض پرتو درمانی سرطان مثانه را تجربه می کنید، با تیم پزشکی خود صحبت کنید. آنها می توانند روش هایی را برای مرتفع کردن بسیاری از آنها پیشنهاد دهند.
بهترین متخصص پرتو درمانی در تهران | بهترین متخصص رادیوتراپی سرطان مثانه
چنانچه در جستجوی بهترین متخصص رادیوتراپی تهران هستید و بارها متخصصین رادیوتراپی تهران و لیست مراکز رادیوتراپی خصوصی در تهران را بررسی کرده اید، اما همچنان به نتیجه مساعدی نرسیده اید، به شما دکتر احسان کرباسی را معرفی می کنیم. پرتودرمانی یکی از روش های درمان سرطان پروستات با نتیاج بسیار موفقیت آمیز است. برای اطلاع از پرتودرمانی سرطان پروستات یا رادیوتراپی سرطان پروستات کلیک کنید.
دکتر احسان کرباسی دارای بورد تخصصی رادیوتراپی انکولوژی_پرتودرمانی از دانشگاه علوم پزشکی تهران راه را برای درمان شما کوتاه می کند.
جهت ارتباط با بهترین مرکز پرتو درمانی تهران لطفا کلیک کنید.
منابع: cancer.org – mskcc.org
