درمان تومور استرومال دستگاه گوارش با پرتودرمانی
درمان تومور استرومال دستگاه گوارش با پرتودرمانی به طور کلی محدود است، زیرا این تومورها اغلب نسبت به دوزهای استاندارد پرتودرمانی خارجی (EBRT) نسبتاً مقاوم (رادیورزیستنت) در نظر گرفته می‌شوند. درمان‌های اصلی GIST شامل جراحی برای تومورهای موضعی و قابل برداشت، و درمان هدفمند با مهارکننده‌های تیروزین کیناز (TKI) مانند ایماتینیب (گلیوک) برای بیماری‌های پیشرفته، متاستاتیک یا به عنوان درمان کمکی پس از جراحی در موارد پرخطر است.
با این حال، پرتودرمانی می‌تواند در شرایط خاصی به کار گرفته شود: عمدتاً در نقش تسکینی (پالیاتیو) برای کنترل علائم ناشی از بیماری پیشرفته، مانند کاهش درد متاستازهای استخوانی (که البته در GIST کمتر شایع است)، کنترل خونریزی از تومور، یا تسکین علائم ناشی از فشار تومورهای موضعی که به درمان‌های دیگر پاسخ نداده‌اند یا گزینه‌های دیگری برای آنها وجود ندارد.
درمان سرطان با رادیوتراپی فوق تخصصی توسط دکتر احسان کرباسی متخصص پرتودرمانی
جهت رزرو نوبت تماس بگیرید: 88627420-021
اخیراً، استفاده از تکنیک‌های پیشرفته پرتودرمانی مانند SBRT (پرتودرمانی استریوتاکتیک بدن)، که امکان ارائه دوزهای بسیار بالا و دقیق را فراهم می‌کند، برای موارد منتخب GIST (مانند بیماری اولیگومتاستاتیک یا تومورهای غیرقابل جراحی یا عود کرده که به TKIها مقاوم شده‌اند) در حال بررسی و استفاده محدود است، اما همچنان درمان استانداردی محسوب نمی‌شود.
تومور استرومال دستگاه گوارش Gastro Intestinal Stromal Tumor چیست؟ | Gist چیست؟
سرطان زمانی شروع می شود که سلول های بدن شروع به رشد خارج از کنترل می کنند. سلول ها تقریباً در هر قسمت از بدن می توانند به سرطان تبدیل شوند و سپس به سایر قسمت های بدن گسترش یابند. تومور استرومایی دستگاه گوارش (GISTs) (GIST = Gastro-Intestinal Stromal Tumor) سرطان های غیر شایعی هستند که در سلول های خاصی در دیواره دستگاه گوارش شروع می شوند.
یکی از روش های درمان تومور استرومال دستگاه گوارش پرتودرمانی یا رادیوتراپی است که در ادامه به تشریح آن پرداخته ایم.
پرتودرمانی در درمان تومور استرومال دستگاه گوارش
در پرتودرمانی تومور GIST از اشعه ایکس (یا ذرات) با انرژی بالا برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. پرتودرمانی در درمان سرطان GIST چندان موثر نیست، بنابراین اغلب از آن استفاده نمی شود. اما گاهی اوقات می توان از آن برای تسکین علائمی مانند درد استخوان استفاده کرد.
شرح چگونگی درمان تومور استرومال با رادیوتراپی
قبل از شروع درمان، تیم پرتودرمانی اندازه گیری‌های دقیقی را برای یافتن زوایای صحیح برای نشانه گیری پرتوها و دوز مناسب تابش انجام می دهد. این جلسه برنامه ریزی که شبیه سازی نامیده می شود، معمولا شامل انجام تست های تصویربرداری مانند سی تی اسکن یا ام آر آی است.
پرتودرمانی بسیار شبیه عکس برداری با اشعه ایکس است، اما پرتودرمانی بسیار قوی تر است. خود درمان بدون درد است و فقط چند دقیقه طول می کشد. اگرچه با احتساب زمان آماده شدن شما معمولاً این زمان کمی بیشتر طول می کشد. اغلب لازم است چندین روز متوالی تحت پرتو درمانی قرار بگیرید.
با توجه به نقش عمدتاً تسکینی و محدود پرتودرمانی (رادیوتراپی) در درمان تومور استرومال دستگاه گوارش (GIST) به دلیل مقاومت نسبی این تومورها به اشعه، فواید و عوارض آن به شرح زیر است:
فواید (مزایا) درمان تومور استرومال دستگاه گوارش با پرتودرمانی:
کاهش علائم (نقش تسکینی/پالیاتیو): این اصلی‌ترین فایده پرتودرمانی در GIST است. می‌تواند به طور مؤثری باعث کاهش درد ناشی از متاستازهای استخوانی یا توده‌های بزرگ موضعی شود، خونریزی از تومور را کنترل کند، و علائم ناشی از فشار تومور بر اندام‌های مجاور یا انسداد را کاهش دهد.
کنترل موضعی تومور (در موارد منتخب): با استفاده از تکنیک‌های پیشرفته مانند SBRT (پرتودرمانی استریوتاکتیک بدن) که دوزهای بالا و متمرکزی را ارائه می‌دهد، ممکن است بتوان رشد تومورهای غیرقابل جراحی، عود کرده یا متاستازهای محدودی (اولیگومتاستاز) را که به درمان‌های هدفمند (TKI) مقاوم شده‌اند، به صورت موضعی کنترل یا متوقف کرد. این درمان علاج‌بخش نیست اما می‌تواند به مدیریت بیماری کمک کند.
عوارض جانبی (معایب) درمان تومور استرومال دستگاه گوارش با پرتودرمانی:
عوارض جانبی پرتودرمانی به محل دقیق تحت درمان، حجم بافت در معرض اشعه، دوز کل و دوز هر جلسه، و تکنیک مورد استفاده (مانند EBRT معمولی در مقابل SBRT) بستگی دارد.
عوارض جانبی حاد (کوتاه‌مدت) درمان تومور استرومال دستگاه گوارش با پرتودرمانی:
خستگی: شایع‌ترین عارضه جانبی.
واکنش‌های پوستی: قرمزی، خشکی، خارش یا پوسته‌پوسته شدن پوست در ناحیه تحت درمان.
عوارض گوارشی (اگر شکم یا لگن تحت درمان باشد): تهوع، استفراغ، کاهش اشتها، اسهال، دل‌پیچه، التهاب معده (گاستریت) یا روده (انتریت).
عوارض جانبی دیررس (بلندمدت) درمان تومور استرومال دستگاه گوارش با پرتودرمانی:
آسیب به اندام‌های مجاور: به دلیل قرارگیری GIST در دستگاه گوارش، اندام‌های حساسی مانند روده‌ها، معده، کلیه‌ها، کبد، پانکراس یا نخاع ممکن است در معرض خطر آسیب باشند، اگرچه تکنیک‌های مدرن مانند SBRT برای به حداقل رساندن این خطر طراحی شده‌اند.
مشکلات روده‌ای مزمن: تغییر در عادات اجابت مزاج، تنگی یا انسداد روده، خونریزی مزمن یا ایجاد فیستول (مسیر غیرطبیعی بین اندام‌ها) ممکن است (گرچه نادر) رخ دهد.
فیبروز: سفت شدن بافت در ناحیه تحت درمان.
خطر اندک سرطان‌های ثانویه: مانند سایر پرتودرمانی‌ها، خطر بسیار کمی برای ایجاد سرطان جدید در ناحیه تحت تابش در سال‌های بسیار دور وجود دارد.
از آنجا که GIST نسبتاً به اشعه مقاوم است، ممکن است برای اثربخشی به دوزهای بالاتری نیاز باشد که این امر می‌تواند خطر عوارض جانبی را نیز افزایش دهد. تصمیم برای استفاده از پرتودرمانی و ارزیابی دقیق فواید در مقابل عوارض بالقوه باید توسط تیم پزشکی متخصص و با در نظر گرفتن شرایط خاص هر بیمار انجام شود.
عوارض جانبی احتمالی پرتودرمانی در درمان سلول های استرومال چیست؟
بسته به اینکه پرتو در کجا هدف قرار می گیرد، عوارض جانبی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تغییرات پوستی در نواحی تحت اشعه، از قرمزی گرفته تا تاول و پوسته ریزی
- تهوع و استفراغ
- اسهال
- خستگی
- کاهش پلاکت های خون
اکثر این عوارض جانبی، مدت کوتاهی پس از پایان درمان از بین می روند، با این حال خستگی مفرط و تغییرات پوستی ممکن است مدت بیشتری طول بکشد تا برطرف شوند. با پزشک خود در مورد عوارض جانبی احتمالی و راه های کاهش یا تسکین آنها مشورت کنید.
بهترین متخصص پرتو درمانی در تهران | بهترین متخصص رادیوتراپی
چنانچه در جستجوی بهترین متخصص رادیوتراپی تهران هستید و بارها متخصصین رادیوتراپی تهران و لیست مراکز رادیوتراپی خصوصی در تهران را بررسی کرده اید، اما همچنان به نتیجه مساعدی نرسیده اید، به شما دکتر احسان کرباسی را معرفی می کنیم.
دکتر احسان کرباسی دارای بورد تخصصی رادیوتراپی انکولوژی_پرتودرمانی از دانشگاه علوم پزشکی تهران راه را برای درمان شما کوتاه می کند.
جهت ارتباط با بهترین مرکز پرتو درمانی تهران لطفا کلیک کنید.
شاد و تندرست باشید.
منبع: cancer.org
