همه چیز درباره پرتودرمانی سرطان حفره بینی و سینوس پارانازال – بخش دوم
چه نوع پرتودرمانی برای درمان سرطان حفره بینی یا سینوس پارانازال استفاده می شود؟ رادیوتراپی حفره بینی چگونه انجام می شود؟
پروتون بیم تراپی
در پرتودرمانی با پرتو پروتون یا پروتون بیم تراپی، از پرتوهای پروتون به جای اشعه ایکس برای متمرکز شدن بر روی سرطان استفاده می شود. برخلاف اشعه ایکس که از بیمار عبور می کند و بدن را قبل و بعد از برخورد با تومور در معرض تشعشع قرار می دهد، پروتون ها پس از طی مسافت معینی از حرکت باز می مانند. بنابراین بافت های پشت تومور تقریباً در برابر تشعشعات محافظت می شوند و حتی بافت های جلوی تومور نسبت به تومور در معرض تشعشعات کمتری قرار دارند. این بدان معناست که پرتو پروتون می تواند تابش را فقط به سرطان معطوف کند و در عین حال آسیب کمتری به بافت های طبیعی مجاور وارد می کند. از آنجایی که ساختارهای حیاتی بسیاری در نزدیکی حفره بینی یا سینوس های پارانازال وجود دارد، تابش پرتو پروتون می تواند برای درمان تومورهای خاص استفاده شود. اما مطالعات بیشتری در خصوص پروتون درمانی برای ارزیابی عوارض جانبی طولانی مدت و برتری آن به IMRT مورد نیاز است.
در حال حاضر، درمان با پرتو پروتون به طور گسترده در دسترس نیست. ماشین های مورد نیاز برای ساخت پروتون ها بسیار گران هستند و در بسیاری از مراکز دنیا از جمله در ایران در دسترس نیست. همچنین پروتون بیم تراپی توسط شرکت های بیمه پوشش داده نمیشود.
براکی تراپی
براکی تراپی (که پرتودرمانی داخلی نیز نامیده می شود)، راه دیگری برای تجویز پرتودرمانی است. در این روش، مواد رادیواکتیو درست در داخل یا نزدیک سرطان قرار می گیرند. تشعشع تنها مسافت بسیار کوتاهی را طی می کند و همین امر آسیب به بافت های طبیعی مجاور را محدود می کند. از پرتودرمانی داخلی همراه با EBRT یا بدون آن بسیار بندرت برای درمان سرطان حفره بینی و سینوس پارانازال استفاده شود، البته براکی تراپی درمان مناسبی برای کانسر” پوست” بینی و نواحی اطراف آن میباشد.
عوارض جانبی احتمالی رادیوتراپی حفره بینی یا سینوس پارانازال چیست؟
اگر می خواهید تحت پرتودرمانی قرار گیرید، مهم است که از پزشک خود در مورد عوارض جانبی احتمالی سوال کنید تا بدانید چه انتظاری دارید و بتوانید راه هایی برای مدیریت آنها بیابید.
عوارض جانبی شایع بستگی به این دارد که اشعه کجا را هدف قرار گرفته است و می تواند شامل موارد زیر باشد:
- مشکلات پوستی در ناحیه تحت درمان، از قرمزی گرفته تا تاول و پوسته پوسته شدن
- حالت تهوع
- از دست دادن اشتها
- احساس خستگی یا ضعف
- مشکل در بلع
- مشکلات شنوایی
- خشکی چشم یا خشکی دهان
- گرفتگی صدا
- تغییر ذائقه
- درد استخوان
- آسیب استخوان
اکثر این عوارض جانبی با پایان درمان به آرامی از بین می روند اما برخی از عوارض جانبی می توانند دائمی باشند. اگر همزمان شیمی درمانی انجام شود، عوارض جانبی اشعه شدت می یابند. در مورد هر گونه عوارض جانبی که ممکن است تجربه کنید با پزشک خود مشورت کنید زیرا اغلب راه هایی برای کاهش آنها وجود دارد.
راه هایی برای کاهش عوارض رادیوتراپی حفره بینی
- زخم های دهان: افرادی که تحت درمان با اشعه در ناحیه سر، گردن و گلو قرار می گیرند، ممکن است دچار زخم های دردناک در دهان و گلو شوند که خوردن و نوشیدن را بسیار سخت می کند. این می تواند منجر به کاهش وزن و تغذیه نامناسب شود. برخی از افراد ممکن است در طول درمان نیاز به یک لوله جهت تغذیه (به نام گاستروستومی یا لوله جی) داشته باشند. زخم‌های دهان با گذشت زمان پس از قطع پرتو بهبود می‌یابند، اما برخی از افراد تا مدت‌ها پس از پایان درمان همچنان مشکل بلع دارند.
- باریک شدن حفره بینی: گاهی اوقات تابش به حفره بینی می تواند باعث کوچکتر شدن حفره و یا چسبیدن بافت های حفره بینی به هم شود. این ممکن است تنفس را سخت کند. تکنیک‌های ساده مانند چرخاندن آرام سواب پنبه‌ای پوشیده از وازلین در بینی یا شستشوی داخل حفره با آب نمک ممکن است به باز کردن ناحیه سفت کمک کند تا تنفس بهتر شود.
- خشکی دهان: تشعشعات ممکن است به غدد بزاقی (آب دهان) آسیب برساند و منجر به خشکی دهان شود که با گذشت زمان بهتر نمی شود. این می تواند باعث ناراحتی و مشکلات بلع شود. همچنین می تواند منجر به پوسیدگی دندان و آسیب به استخوان فک شود. افرادی که تحت درمان با تشعشعات گردن و گلو قرار می گیرند باید به سلامت دهان و دندان خود توجه زیادی داشته باشند و به طور مرتب به دندانپزشک خود مراجعه کنند.
- مشکلات هورمونی: اگر غده هیپوفیز یا تیروئید در معرض تشعشع قرار گیرند، ممکن است آسیب ببینند. پزشک شما آزمایش خون انجام می دهد تا ببیند این غدد چقدر خوب کار می کنند. در صورت وجود مشکل ممکن است نیاز به مصرف دارو داشته باشید. آدنوم هیپوفیز چیست؟
- لنف ادم: برخی از افرادی که تحت درمان با پرتودرمانی قرار می گیرند ممکن است در معرض خطر ابتلا به لنف ادم در نواحی سر و گردن باشند که پرتودرمانی شده است. این نواحی می توانند متورم و سفت شوند. اگر فرد تحت عمل جراحی نیز قرار گرفته باشد، این می تواند بدتر شود. گاهی اوقات داروها، فیزیوتراپی یا ماساژ درمانی ممکن است مفید باشند.
- آسیب به شریان کاروتید: تابش اشعه به ناحیه گردن ممکن است خطر سکته مغزی را سال‌ها پس از درمان افزایش دهد. افرادی که سیگار می کشند نیز در معرض خطر بیشتری هستند. به همین دلیل، برخی از پزشکان ممکن است سونوگرافی های منظم را پس از درمان برای شما برنامه ریزی کنند تا مراقب شریان های شما باشند.
بهترین متخصص پرتو درمانی در تهران | بهترین متخصص رادیوتراپی
چنانچه در جستجوی بهترین متخصص رادیوتراپی تهران هستید و بارها متخصصین رادیوتراپی تهران و لیست مراکز رادیوتراپی خصوصی در تهران را بررسی کرده اید، اما همچنان به نتیجه مساعدی نرسیده اید، به شما دکتر احسان کرباسی را معرفی می کنیم.
دکتر احسان کرباسی دارای بورد تخصصی رادیوتراپی انکولوژی_پرتودرمانی از دانشگاه علوم پزشکی تهران راه را برای درمان شما کوتاه می کند.
جهت ارتباط با بهترین مرکز پرتو درمانی تهران لطفا کلیک کنید.
منبع: cancer.org
