عوامل خطر سرطان پروستات
عامل خطر هر چیزی است که خطر ابتلا به یک بیماری مانند سرطان را افزایش دهد. سرطان های مختلف عوامل خطر متفاوتی دارند. برخی از عوامل خطر مانند سیگار کشیدن را می توان تغییر داد. اما موارد دیگر، مانند سن یا سابقه خانوادگی فرد، قابل تغییر نیستند. عوامل خطر سرطان پروستات
اما داشتن یک عامل یا حتی چندین عامل خطر به این مفهوم نیست که شما حتما به این بیماری مبتلا خواهید شد. بسیاری از افراد با یک یا چند عامل خطر هرگز به سرطان مبتلا نمی شوند، در حالی که برخی دیگر که به سرطان مبتلا می شوند ممکن است عوامل خطر شناخته شده کمی داشته باشند یا اصلا عامل خطری وجود نداشته باشد.
عوامل خطر سرطان پروستات اثبات شده
محققان دریافته اند که چندین عامل ممکن است بر خطر ابتلا به سرطان پروستات در مردان تأثیر بگذارد که به شرح زیر می باشند.
سن
سرطان پروستات در مردان زیر 40 سال نادر است، اما احتمال ابتلا به سرطان پروستات پس از 50 سالگی به سرعت افزایش می یابد. حدود 6 مورد از هر 10 مورد سرطان پروستات در مردان بالای 65 سال مشاهده می شود.
نژاد و قومیت
سرطان پروستات در مردان آفریقایی-آمریکایی و در مردان اهل کارائیب با اصل و نسب آفریقایی بیشتر از مردان نژادهای دیگر است و هنگامی که در این مردان بروز پیدا کند، جوان ترها را نیز درگیر می کند. دلایل این تفاوت های نژادی و قومی هنوز مشخص نیست.
جغرافیا
سرطان پروستات بیشتر در آمریکای شمالی، شمال غربی اروپا، استرالیا و جزایر کارائیب شایع است. در آسیا، آفریقا، آمریکای مرکزی و آمریکای جنوبی کمتر رایج است.
دلیل این امر شفاف نیست. غربالگری فشرده تر برای سرطان پروستات در برخی از کشورهای توسعه یافته احتمالاً حداقل بخشی از این تفاوت را تشکیل می دهد، اما عوامل دیگر مانند تفاوت در سبک زندگی (رژیم غذایی و غیره) نیز احتمالاً مهم هستند.
سابقه خانوادگی
به نظر می رسد سرطان پروستات در برخی خانواده ها شایع تر است، که نشان می دهد در برخی موارد ممکن است یک عامل ارثی یا ژنتیکی دخیل باشد. با این حال، بیشتر سرطان های پروستات در مردان بدون سابقه خانوادگی بروز می کند.
داشتن پدر یا برادر مبتلا به سرطان پروستات، خطر ابتلا به این بیماری را در مردان بیش از دو برابر افزایش می دهد. (خطر برای مردانی که برادرشان مبتلا به این بیماری است بیشتر از مردانی است که پدرشان مبتلا به این بیماری است.) این خطر برای مردانی که چندین خویشاوند مبتلا به این بیماری دارند، بسیار بیشتر است، به ویژه اگر بستگان آنها در زمان کشف سرطان جوان بوده اند.
تغییرات ژنی
به نظر می رسد چندین تغییر ژنی ارثی (جهش) خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش می دهد، اما احتمالاً تنها درصد کمی از موارد را تشکیل می دهند. مثلا:
- جهش های ارثی ژن های BRCA1 یا BRCA2 که با افزایش خطر سرطان پستان و تخمدان در برخی خانواده ها مرتبط است، همچنین می تواند خطر سرطان پروستات را در مردان افزایش دهد (به ویژه جهش در BRCA2).
- مردان مبتلا به سندرم لینچ (که تحت عنوان سرطان کولورکتال غیر پولیپوز ارثی یا HNPCC نیز شناخته می شود)، یک بیماری ناشی از تغییرات ژنی ارثی، خطر ابتلا به تعدادی از سرطان ها از جمله سرطان پروستات را افزایش می دهد.
سایر تغییرات ژنی ارثی نیز می تواند خطر ابتلا به سرطان پروستات را در مردان افزایش دهد.
عواملی با اثرات نامشخص بر خطر سرطان پروستات
رژیم غذایی
نقش دقیق رژیم غذایی در سرطان پروستات هنوز مشخص نیست، اما عوامل متعددی مورد مطالعه قرار گرفته است.
به نظر می رسد مردانی که لبنیات زیادی مصرف می کنند، کمی بیشتر در معرض ابتلا به سرطان پروستات هستند.
برخی از مطالعات نشان داده اند مردانی که کلسیم بیشتری (از طریق غذا یا مکمل ها) مصرف می کنند، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان پروستات باشند. اما اکثر مطالعات چنین ارتباطی را با سطوح کلسیم موجود در رژیم غذایی متوسط پیدا نکرده و توجه به این نکته مهم است که کلسیم فواید مهم دیگری برای سلامتی دارد.
چاقی
به نظر نمی رسد چاق بودن (اضافه وزن بالا) خطر کلی ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهد.
برخی از مطالعات نشان داده اند که مردان چاق در معرض خطر کمتری برای ابتلا به نوع گرید پایین (با رشد کندتر) این بیماری هستند، اما خطر ابتلا به سرطان پروستات تهاجمی تر (با رشد سریع تر) بیشتر است. دلیل این امر شفاف نیست.
برخی از مطالعات همچنین نشان داده اند که مردان چاق ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان پروستات پیشرفته تر و مرگ بر اثر سرطان پروستات باشند، اما همه مطالعات بر این امر اتفاق نظر ندارند.
سیگار کشیدن
اکثر مطالعات ارتباطی بین سیگار کشیدن و ابتلا به سرطان پروستات پیدا نکرده اند. برخی تحقیقات سیگار کشیدن را با افزایش احتمالی خطر مرگ ناشی از سرطان پروستات مرتبط می دانند، اما این یافته ها باید توسط مطالعات دیگر تأیید شود.
قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی
شواهدی وجود دارد که نشان می دهد در آتش نشانان که بیشتر در معرض مواد شیمیایی قرار دارند ممکن است خطر ابتلا به سرطان پروستات افزایش یابد.
التهاب پروستات
برخی از مطالعات نشان داده اند که پروستاتیت (التهاب غده پروستات) ممکن است با افزایش خطر سرطان پروستات مرتبط باشد، اما مطالعات دیگر چنین ارتباطی را کشف نکرده اند. التهاب اغلب در نمونه های بافت پروستات که حاوی سرطان نیز هستند دیده می شود. ارتباط بین این دو هنوز مشخص نیست و تحقیقات در این حوزه ادامه دارد.
بیماری های مقاربتی
محققان به دنبال این بوده اند که ببینند آیا عفونت های مقاربتی (مانند سوزاک یا کلامیدیا) ممکن است خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهند یا خیر، زیرا می توانند منجر به التهاب پروستات شوند. تاکنون، مطالعات به توافق نرسیده اند و هیچ نتیجه قطعی حاصل نشده است.
وازکتومی
برخی از مطالعات نشان داده اند که مردانی که وازکتومی (یک جراحی کوچک برای نابارور ساختن مردان) انجام داده اند، کمی بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات هستند، اما مطالعات دیگر این مورد را پیدا نکرده اند. تحقیقات در مورد این ارتباط احتمالی هنوز در حال انجام است.
