رادیوتراپی حنجره و هایپوفارنکس (ناحیه پایین تر از حلق) چیست؟
پرتودرمانی برای سرطان حنجره ممکن است در اشکال زیر مورد استفاده قرار گیرد:
- به عنوان درمان اصلی (اولیه) برای برخی از سرطان های حنجره مراحل اولیه. اگر سرطان کوچک باشد، اغلب می توان توسط اشعه آن را از بین برد و نیازی به جراحی نیست. این امر می تواند به حفظ کیفیت صدای بهتر کمک کند.
- به عنوان درمان اصلی (اولیه) برای سرطان حنجره در افرادی که بیماری زمینه ای دارند و نمی توانند جراحی کنند یا از نظر تکنیکی قابل جراحی نباشند.
- پس از جراحی (درمان کمکی)، تلاش برای از بین بردن نواحی میکروسکوپی که ممکن است بعد از جراحی باقی مانده باشد. این امر به کاهش احتمال بازگشت سرطان کمک می کند.
- برای سرطانی که پس از درمان عود می کند.
- برای کاهش علائم سرطان پیشرفته حنجره مانند درد، خونریزی، مشکل در بلع و مشکلات ناشی از متاستاز سرطان به ریه ها یا استخوان ها. به این روش، مراقبت تسکینی یا حمایتی می گویند.
پرتو درمانی سرطان حنجره بهتر است یا شیمی درمانی سرطان حنجره
گاهی اوقات پرتودرمانی با شیمی درمانی ترکیب می شود. این روش کمورادیوتراپی نامیده می شود. شیمی درمانی می تواند سلول های سرطانی را نسبت به پرتودرمانی حساس تر سازد و قسمت بیشتری از تومور را از بین ببرد. پزشکان، شیمی درمانی را برای درمان سرطان پیشرفته حنجره و کمک به حفظ عملکرد تارهای صوتی تجویز می کنند.
در اغلب موارد، کمورادیوتراپی بدون جراحی، درمان اصلی سرطان هایپوفارنکس است.
تابش اشعه به این قسمت از بدن شما می تواند مشکلاتی برای دندان ها و لثه های شما ایجاد کند، بنابراین قبل از شروع درمان ضروری است که به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک می تواند قبل از درمان از سلامت دهان و دندان شما اطمینان حاصل کند. دندانپزشک ممکن است توصیه کند قبل از شروع پرتودرمانی برخی از دندان های خراب خود را بکشید زیرا این وضعیت می تواند احتمال بروز عفونت در طول درمان را افزایش دهد. در طول درمان و بعد از آن، دندانپزشک شما می تواند به بررسی و درمان هر گونه مشکلی که ممکن است پیش آید، مانند عفونت یا آسیب دندان و استخوان کمک کند.
قبل از درمان سرطان حنجره و هیپوفارنکس سیگار را ترک کنید
اگر سیگار می کشید، باید آن را ترک کنید. اگر در طول پرتودرمانی سیگار استعمال کنید، ممکن است سرطان شما به خوبی کوچک نشود، عوارض جانبی بیشتری متحمل شوید و بهره کمتری از پرتودرمانی ببرید (که همین امر می تواند خطر عود سرطان را افزایش دهد). سیگار کشیدن پس از تکمیل درمان نیز می تواند شانس ابتلا به سرطان جدید دیگری را افزایش دهد. ترک سیگار برای همیشه (در صورت امکان قبل از شروع درمان) بهترین راه برای بهبود شانس بقا است. هیچ وقت برای ترک سیگار دیر نیست.
برنامه ریزی پرتودرمانی سرطان حنجره
انکولوژیست پرتودرمانی از سی تی اسکن همراه با یک نرم افزار کامپیوتری برای ایجاد برنامه های درمانی استفاده می کند.
این نرم افزار با استفاده از اطلاعات سی تی اسکن، تصاویر سه بعدی از تومور در حنجره و غدد لنفاوی گردن ایجاد می کند. این نرم افزار همچنین ساختارهای سالم مجاور تومور را نیز مشخص میکند تا قادر باشیم این نواحی را حفظ کرده و عوارض را کاهش دهیم. مناطق فوق الذکر عبارتند از:
- ماهیچه های حلق (که شما را قادر به بلعیدن می سازند)
- استخوان فک بالا و پایین
- غدد بزاقی که برای کمک به تجزیه غذا بزاق تولید می کنند.
- نخاع که حاوی اعصاب مهم برای عملکرد اندام ها و… می باشد.
- غده تیروئید که به تنظیم متابولیسم کمک می کند.
پرتودرمانی خارجی (EBRT) سرطان حنجره
EBRT استاندارد برای سرطان حنجره و هیپوفارنکس معمولاً به صورت فرکشن های روزانه (دوز)، 5 روز در هفته، به مدت حدود 7 هفته تجویز می شود. سایر برنامه های پرتودرمانی نیز ممکن است برای درمان سرطان حنجره یا هیپوفارنکس استفاده شود.
پرتودرمانی با شدت تعدیل شده IMRT سرطان حنجره
نوعی پرتودرمانی در سرطان حنجره که پزشکان معمولاً از آن برای درمان سرطان حنجره استفاده می کنند، پرتودرمانی با شدت تعدیل شده IMRT نام دارد. با کمک این رویکرد، هنگامی که روی تخت درمان دراز کشیده اید، دستگاهی به نام شتاب دهنده خطی به دور شما می چرخد. این دستگاه پرتوهای اشعه را از جهات مختلف تابش می کند. این پرتوها توسط کامپیوتر به دوزهای کوچک کنترل شده با قدرت های مختلف تقسیم می شوند.
این “مینی پرتوها” متناسب با اندازه، شکل و محل تومور حنجره، دوزهای بالایی از اشعه را به سرطان می رسانند و ساختارهای سالم مجاور را دست نخورده باقی می گذارند. درمان به صورت فرکشن انجام می شود، معمولاً یک بار در روز، پنج روز در هفته، به مدت شش تا هفت هفته.
استفاده روزانه از یک اسکن ویژه، به نام CBCT، تضمین می کند که پرتودرمانی طبق برنامه انجام می شود. در طول درمان، تومور کوچک می شود و ممکن است وزن کم کنید و شکل بدن تان تغییر کند.
عوارض پرتودرمانی سرطان حنجره | عوارض رادیوتراپی سرطان حنجره
عوارض جانبی رادیوتراپی سرطان حنجره ممکن است شامل درد و التهاب گلو، خشکی دهان، افزایش مخاط در دهان و گلو، مشکل در بلع، تغییرات صدا، خستگی، حالت تهوع و لنفادم (تجمع مایعات در صورت و گردن) باشد که منجر به تورم می شود. این درمان همچنین ممکن است باعث سفت شدن موقتی عضلات صورت و گردن شود.
برای کاهش این عوارض، پزشکان معمولا دارو تجویز می کنند. همچنین برای مدیریت عوارض می توانید به گفتاردرمانگر و متخصص بلع، متخصص تغذیه، متخصص درد، مددکار اجتماعی و متخصص خدمات بهداشتی نیز مراجعه کنید.
توانبخشی برای کمک به مدیریت لنف ادم و هرگونه سفتی عضلانی که ممکن است تجربه کنید نیز در دسترس است.
طول عمر بیماران سرطان حنجره
طول عمر بیماران سرطان حنجره به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
مرحله سرطان در زمان تشخیص: سرطان‌هایی که در مراحل اولیه تشخیص داده می‌شوند، معمولا پیش‌آگهی بهتری دارند و شانس زنده ماندن طولانی‌مدت در آنها بیشتر است.
محل تومور در حنجره: سرطان‌هایی که در ناحیه گلوت (محل تارهای صوتی) ایجاد می‌شوند، نسبت به سرطان‌های سایر نواحی حنجره، مانند سوپراگلوت یا ساب گلوت، پیش‌آگهی بهتری دارند.
نوع سلول سرطانی: برخی از انواع سرطان‌های حنجره، مانند کارسینوم سلول سنگفرشی، نسبت به سایر انواع، تهاجمی‌تر هستند و پیش‌آگهی بدتری دارند.
حفظ صدا پس از پرتو درمانی سرطان حنجره
پرتودرمانی یکی از روش‌های اصلی درمان سرطان حنجره است که با استفاده از پرتوهای پرانرژی، سلول‌های سرطانی را هدف قرار داده و از بین می‌برد. اگرچه این روش درمانی در کنترل و درمان سرطان حنجره بسیار موثر است، اما می‌تواند عوارض جانبی بر روی صدا و توانایی صحبت کردن بیمار داشته باشد. حفظ و بهبود صدا پس از پرتودرمانی، یکی از دغدغه‌های اصلی بیماران و پزشکان است و نیازمند مراقبت‌ها و تمرینات ویژه‌ای است.
چالش‌های حفظ صدا پس از پرتو درمانی سرطان حنجره
پرتودرمانی، علاوه بر سلول‌های سرطانی، می‌تواند به بافت‌های سالم اطراف حنجره نیز آسیب برساند. این آسیب‌ها می‌توانند باعث تغییراتی در صدا شوند، از جمله:
خشونت صدا: یکی از شایع‌ترین عوارض جانبی پرتودرمانی است که ممکن است به دلیل التهاب یا آسیب به تارهای صوتی ایجاد شود.
کاهش بلندی صدا: پرتودرمانی می‌تواند باعث ضعف عضلات حنجره شود و در نتیجه، بلندی صدا کاهش یابد.
خستگی صوتی: بیماران ممکن است پس از صحبت کردن برای مدت کوتاهی احساس خستگی یا درد در گلو کنند.
مشکلات بلع: پرتودرمانی می‌تواند باعث التهاب و تورم در گلو شود و بلع را دشوار کند.
راهکارهای حفظ و بهبود صدا پس از پرتودرمانی سرطان حنجره
با رعایت برخی نکات و انجام تمرینات خاص، می‌توان صدا را پس از پرتودرمانی حفظ کرد و حتی بهبود بخشید. برخی از این راهکارها عبارتند از:
تمرینات صوتی: یک گفتاردرمانگر می‌تواند تمرینات خاصی را برای تقویت عضلات حنجره و بهبود کیفیت صدا به شما آموزش دهد. این تمرینات ممکن است شامل تمرینات تنفسی، تمرینات آرامش‌بخشی و تمرینات تولید صدا باشد.
مراقبت از صدا: از فریاد زدن، زمزمه کردن یا صحبت کردن طولانی‌مدت خودداری کنید. به صدای خود استراحت دهید و در صورت نیاز از دستگاه‌های تقویت‌کننده صدا استفاده کنید.
مرطوب نگه داشتن گلو: آب فراوان بنوشید و از دستگاه‌های بخور برای مرطوب نگه داشتن هوای اطراف خود استفاده کنید. این کار به کاهش خشکی و التهاب گلو کمک میکند.
پرهیز از محرک‌ها: از دود سیگار، الکل و سایر مواد محرک که می‌توانند به حنجره آسیب برسانند، دوری کنید.
تغذیه سالم: یک رژیم غذایی سالم و متعادل می‌تواند به بهبود سلامت عمومی و تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند، که به نوبه خود می‌تواند به بهبود صدا کمک کند.
بهترین متخصص پرتو درمانی در تهران | بهترین متخصص رادیوتراپی سرطان حنجره و هایپوفارنکس
چنانچه در جستجوی بهترین متخصص رادیوتراپی تهران هستید و بارها متخصصین رادیوتراپی تهران و لیست مراکز رادیوتراپی خصوصی در تهران را بررسی کرده اید، اما همچنان به نتیجه مساعدی نرسیده اید، به شما دکتر احسان کرباسی را معرفی می کنیم.
دکتر احسان کرباسی دارای بورد تخصصی رادیوتراپی انکولوژی_پرتودرمانی از دانشگاه علوم پزشکی تهران راه را برای درمان شما کوتاه می کند.
جهت ارتباط با بهترین مرکز پرتو درمانی تهران لطفا کلیک کنید.
منابع: nyulangone – cancer
