سارکوم یوئینگ و درمان آن

تومور یوئینگ یا سارکوم یوئینگ (Ewing sarcoma) نوعی سرطان نادر است که در استخوان یا بافت‌ های نرم اطراف آن ایجاد می ‌شود. این سرطان غالباً در استخوان‌ های لگن، پاها و دست ها آغاز می ‌شود؛ البته هر استخوان دیگری نیز ممکن است درگیر آن شود.

پیشرفت‌ های چشمگیر در درمان سارکوم یوئینگ نتایج اقدامات درمانی را به ‌طور قابل توجهی ارتقا داده‌ است و تقریبا می توان گفت سارکوم یوئینگ قابل درمان است. معمولا جراحی، شیمی درمانی و رادیوتراپی از درمان های این نوع تومور به شمار می روند؛ اما آنچه اهمیت دارد این است که پس از اتمام درمان، به ‌منظور بررسی عوارض احتمالی ناشی از شیمی‌درمانی و پرتودرمانی، فرد باید تا پایان عمر تحت نظر باشد.

در ادامه به تشریح درمان تومور یوئینگ با رادیوتراپی پرداخته ایم.

درمان قطعی سارکوم یوئینگ با پرتودرمانی

در رادیوتراپی یا پرتودرمانی، پرتوهای پرانرژی از دستگاهی خارج از بدن به تومور متمرکز می شوند تا سلول های سرطانی را از بین ببرد.

تومورهای یویینگ (سارکوم یویینگ) به تشعشع بسیار حساس هستند، بنابراین پرتودرمانی می تواند در درمان آنها مفید باشد. بدین ترتیب که ممکن است قبل یا بعد از جراحی استفاده شود، یا ممکن است به جای جراحی استفاده شود، به خصوص اگر برداشتن کل تومور سخت باشد. در هر صورت، شیمی درمانی معمولاً قبل، حین و بعد از پرتودرمانی انجام می شود. 

نحوه انجام پرتودرمانی

این نوع درمان توسط پزشکی به نام رادیوانکولوژیست انجام می شود. قبل از شروع درمان، تیم پرتو درمانی با آزمایش‌ های تصویربرداری مانند MRI اندازه‌ گیری‌ های دقیقی انجام می ‌دهد تا زوایای صحیح برای نشانه ‌گیری پرتوها و دوز مناسب تابش را تعیین کند. این جلسه برنامه ریزی، شبیه سازی نامیده می شود. همچنین ممکن است به بیماران یک قالب پلاستیکی شبیه آتل گرفتن ارتوپدی تعبیه شود تا هر بار بیماران در موقعیت یکسانی قرار بگیرند تا بتوان پرتوها را با دقت بیشتری هدف قرار داد.

اغلب، جلسات پرتودرمانی 5 روز در هفته به مدت چند هفته انجام می شود. هر درمان بسیار شبیه به عکس برداری با اشعه ایکس است، اما انرژی اشعه و دوز تابش بسیار بالاتر است. درمان دردناک نیست. در هر جلسه، بیمار روی یک تخت مخصوص دراز می کشد و یک دستگاه پرتو را از زوایای دقیق ارسال می کند. هر جلسه تنها چند دقیقه طول می کشد.

انواع پرتودرمانی برای بیماری سارکوم یوئینگ چیست؟

روش ‌های مدرن پرتودرمانی به پزشکان اجازه می ‌دهد تا پرتو را با دقت بیشتری نسبت به گذشته متمرکز کنند. این تکنیک ها عبارتند از:

پرتودرمانی کانفورمال سه بعدی (3DCRT)

این روش از نتایج آزمایش ‌های تصویربرداری (مانند MRI) و رایانه ‌های ویژه برای نقشه ‌برداری دقیق محل تومور استفاده می ‌کند. سپس چندین پرتو تشعشع شکل می گیرد و از جهات مختلف به سمت تومور نشانه می رود. هر پرتو به تنهایی نسبتا ضعیف است، که باعث می شود کمتر به بافت های طبیعی بدن آسیب برساند، اما پرتوها در تومور همگرا می شوند تا دوز بالاتری از تابش را در آنجا ایجاد کنند.

پرتودرمانی با شدت تعدیل شده (IMRT)

IMRT شکل پیشرفته ای از درمان سه بعدی است که می تواند به ویژه برای تومورهایی با اشکال پیچیده یا تومورهای نزدیک ساختارهای مهم مانند ستون فقرات مفید باشد. همراه با شکل دادن به پرتوها و هدف قرار دادن آنها به سمت تومور از چندین زاویه، شدت (قدرت) پرتوها برای محدود کردن دوز رسیده به حساس ترین بافت های طبیعی تنظیم می شود. این به پزشک اجازه می دهد دوز بالاتری را به تومور برساند. بسیاری از بیمارستان‌ های بزرگ و مراکز سرطان در حال حاضر از IMRT استفاده می ‌کنند، به ‌ویژه برای تومورهایی که در مناطق حساس بدن مانند ستون فقرات یا استخوان‌ های لگن قرار دارند.

پرتودرمانی کانفورمال با پرتو پروتون

پرتو درمانی پروتون نوع دیگری از درمان سه بعدی است. اما به جای استفاده از اشعه ایکس، پرتوهای پروتون را روی تومور متمرکز می کند. برخلاف پرتوهای ایکس که هم قبل و هم بعد از برخورد با هدف خود انرژی آزاد می ‌کنند، پروتون ‌ها آسیب کمی به بافت‌ هایی که از آنها عبور می ‌کنند وارد می ‌کنند و پس از طی مسافت معینی انرژی خود را آزاد می ‌کنند. پزشکان می توانند از این خاصیت برای رساندن تشعشعات بیشتر به تومور و آسیب کمتر به بافت های طبیعی مجاور استفاده کنند.

این رویکرد ممکن است برای تومورهایی که به سختی قابل درمان هستند، مانند تومورهای روی ستون فقرات، جمجمه یا استخوان های لگن مفید باشد. با این حال، دستگاه های مورد نیاز برای ساخت پروتون ها گرانقیمت هستند و در حال حاضر در ایران وجود ندارد.

عوارض جانبی احتمالی پرتودرمانی

به دلیل عوارض جانبی احتمالی پرتودرمانی، در صورت امکان، اغلب جراحی ترجیح داده می شود. اما پیشرفت‌ هایی که در پرتودرمانی در حال انجام است، اکنون به مبتلایان به تومور یوئینگ اجازه می ‌دهد با دوزهای کمتری نسبت به گذشته درمان شوند که این امر به کاهش برخی از عوارض جانبی کمک می ‌کند.

عوارض جانبی پرتودرمانی عمدتاً به دوز پرتو و محل مورد استفاده آن بستگی دارد. برخی از اثرات ممکن است فقط برای مدت کوتاهی دوام داشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است طولانی تر باشند.

پرتودرمانی ممکن است باعث ایجاد برخی عوارض جانبی کوتاه مدت شود که معمولاً در عرض یک یا دو هفته پس از درمان از بین می روند.

برخی از عوارض جانبی ممکن است بیشتر طول بکشد، یا ممکن است تا مدتی پس از پایان درمان ظاهر نشوند. این نوع عوارض جانبی اغلب می تواند جدی تر باشد، بنابراین پزشکان سعی می کنند تا حد امکان آنها را محدود کنند.

یکی دیگر از نگرانی های اصلی پرتودرمانی این است که ممکن است باعث ایجاد سرطان جدیدی در بخشی از بدن شود که تحت درمان با پرتو درمانی قرار گرفته است. این، اغلب نوع دیگری از سرطان استخوان به نام استئوسارکوم است. با این حال این خطر آنقدر ناچیز است که نباید بیمارانی را که به پرتودرمانی نیاز دارند از انجام آن باز دارد.

بهترین متخصص پرتو درمانی در تهران | بهترین متخصص رادیوتراپی 

چنانچه در جستجوی بهترین متخصص رادیوتراپی تهران هستید و بارها متخصصین رادیوتراپی تهران و لیست مراکز رادیوتراپی خصوصی در تهران را بررسی کرده اید، اما همچنان به نتیجه مساعدی نرسیده اید، به شما دکتر احسان کرباسی را معرفی می کنیم.

درباره دکتر احسان کرباسی بیشتر بدانید

دکتر احسان کرباسی دارای بورد تخصصی رادیوتراپی انکولوژی_پرتودرمانی از دانشگاه علوم پزشکی تهران راه را برای درمان شما کوتاه می کند.

جهت ارتباط با بهترین مرکز پرتو درمانی تهران لطفا کلیک کنید.

شاد و تندرست باشید.

منبع: cancer.org