پرتودرمانی در سرطان پروستات | راديوتراپي سرطان پروستات (بخش دوم)
ب) براکی تراپی یا پرتودرمانی داخلی (بخش قبل)
براکی تراپی دائمی (میزان سرعت تجویز دوز کم یا LDR: Low Dose Rate)
در این روش، دانه های رادیواکتیو (مانند ید-125 یا پالادیوم-103) در داخل سوزن های نازکی قرار می گیرند که از طریق پوست در ناحیه بین کیسه بیضه و مقعد و به داخل پروستات وارد می شوند. دانه ها بعد از کشیدن سوزن در جای خود باقی می مانند و دوزهای کم تابشی را برای هفته ها یا ماه ها منتشر می کنند. تابش دانه ها مسافت بسیار کوتاهی را طی می کند، بنابراین دانه ها می توانند مقدار خوبی از تشعشع را در یک منطقه بسیار کوچک منتشر کنند.
معمولاً حدود 100 دانه قرار می گیرد، اما این بستگی به اندازه پروستات شما دارد. از آنجایی که دانه ها بسیار کوچک هستند، به ندرت باعث ناراحتی می شوند و به سادگی پس از سپری شدن نیمه عمر مواد رادیواکتیو در جای خود باقی می مانند.
همچنین ممکن است همراه با براکی تراپی پرتودرمانی خارجی (EBRT) نیز دریافت کنید، به خصوص اگر خطر انتشار سرطان به خارج از پروستات بیشتر باشد (به عنوان مثال، اگر گلیسون بالایی دارید).
براکی تراپی موقت (میزان سرعت تجویز دوز بالا یا (HDR: High Dose Rate .
در این تکنیک دوزهای بالاتر تشعشع برای مدت کوتاهی در محل تجویز می شود. سوزن های توخالی از طریق پوست، بین کیسه بیضه و مقعد به داخل پروستات قرار داده می شوند. لوله های نایلونی نرم (کاتتر) در این سوزن ها قرار می گیرند. سپس سوزن ها برداشته می شوند اما کاتترها در جای خود باقی می مانند. سپس ایریدیوم-192 یا سزیم-137 رادیواکتیو در کاتترها (معمولاً به مدت 5 تا 15 دقیقه) قرار می گیرد. به طور کلی درمان حدود 1 تا 4 جلسه در 2 روز متفاوت انجام می شود. پس از آخرین درمان، کاتترها برداشته می شوند. تا حدود یک هفته پس از درمان، ممکن است کمی درد یا تورم در ناحیه بین کیسه بیضه و راست روده داشته باشید و ادرار شما ممکن است قهوه ای مایل به قرمز باشد.
خطرات و عوارض پرتودرمانی پروستات به روش براکی تراپی
اقدامات احتیاطی در برابر تشعشع: اگر براکی تراپی دائمی (LDR) انجام دهید، دانه ها مقدار کمی تابش را برای چندین هفته یا چند ماه منتشر می کنند. حتی با وجود اینکه پرتوها خیلی دور نمی روند، ممکن است پزشک به شما توصیه کند در این مدت از زنان باردار و کودکان کم سن دوری کنید. اگر قصد سفر دارید، ممکن است لازم باشد از پزشک خود مجوز دریافت کنید، زیرا سطوح پایین تشعشع گاهی اوقات توسط سیستم های تشخیص در فرودگاه ها قابل تشخیص است و ممکن است اجاره سفر به شما داده نشود.
همچنین ریسک کوچکی وجود دارد مبنی بر اینکه برخی از دانه ها ممکن است حرکت کنند. ممکن است از شما خواسته شود که در هفته اول، ادرار خود را بررسی کنید تا دانه هایی که ممکن است بیرون بیایند، پیدا کنید. ممکن است از شما خواسته شود که اقدامات احتیاطی دیگری مانند پوشیدن کاندوم در حین رابطه جنسی را نیز انجام دهید. حتماً هر دستورالعملی را که پزشک به شما می دهد را دنبال کنید. همچنین گزارش هایی مبنی بر حرکت دانه ها از طریق جریان خون به سایر قسمت های بدن مانند ریه ها وجود دارند که البته این اتفاق به ندرت رخ می دهد و به نظر نمی رسد که عوارض بدی ایجاد کند.
این اقدامات احتیاطی بعد از براکی تراپی HDR لازم نیست، زیرا اشعه بعد از درمان در بدن باقی نمی ماند.
مشکلات روده: براکی تراپی گاهی اوقات می تواند انتهای روده (رکتوم) را تحریک کند و باعث ایجاد وضعیتی به نام پروکتیت پرتویی شود. مشکلات روده مانند درد رکتوم (راست روده)، سوزش و/یا اسهال (گاهی با خونریزی) ممکن است رخ دهد، اما مشکلات طولانی مدت جدی غیرمعمول هستند.
مشکلات ادراری: بی اختیاری شدید ادرار (مشکل در کنترل ادرار) عارضه جانبی شایعی نیست. اما برخی از مردان به دلیل تحریک مجرای ادرار (لوله ای که ادرار را از مثانه تخلیه می کند) مشکل تکرر ادرار پیدا می کنند. این وضعیت با گذشت زمان بهتر می شود. به ندرت، گاهی مجرای ادرار ممکن است واقعا بسته شود (تنگی مجرای ادرار) و نیاز به باز کردن با کاتتر یا جراحی داشته باشد.
مشکلات نعوظ: برخی مطالعات نشان داده اند که میزان مشکلات نعوظ بعد از براکی تراپی کمتر است، اما مطالعات دیگر نشان داده اند که میزان آن برابر با مقدار مشکلات نعوظ به دنبال پرتو درمانی خارجی یا جراحی است. هر چه جوانتر باشید و عملکرد جنسی شما قبل از درمان بهتر باشد، احتمال اینکه بعد از درمان دوباره عملکرد خود را به دست آورید، بیشتر خواهد بود.
مشکلات نعوظ را اغلب می توان با دارو، برطرف کرد. برای اطلاعات بیشتر در مورد مقابله با مشکلات نعوظ و سایر مسائل جنسی، به قسمت رابطه جنسی برای مرد مبتلا به سرطان مراجعه کنید.
ج) رادیوداروها
رادیوداروها داروهایی هستند که حاوی عناصر رادیواکتیو هستند. آنها به داخل ورید تزریق می شوند و از طریق خون حرکت می کنند تا به سلول های سرطانی که به سایر قسمت های بدن گسترش یافته اند برسند. سپس این داروها تشعشعاتی را منتشر می کنند که سلول های سرطانی را از بین می برد. (نوع اشعه ای که آنها استفاده می کنند مسافت بسیار کوتاهی را طی می کند؛ از اینرو به محدود کردن عوارض جانبی کمک می کند.) این داروها برخلاف سایر انواع پرتودرمانی می توانند به سرطان در هر نقطه ای از بدن، برسند، اما سبب درمان قطعی سرطان نشده و فقط علائم بیمار را تسکین میدهند.
رادیوداروهایی که PSMA را هدف قرار می دهند
آنتی ژن غشایی اختصاصی پروستات (PSMA: Prostate Specific Membrane Antigen) پروتئینی است که اغلب به مقدار زیاد در سلول های سرطانی پروستات یافت می شود.
لوتشیوم ((Lutetium یک رادیودارو است که به PSMA متصل می شود و اشعه را مستقیماً به سلول های سرطانی پروستات می رساند.
از این دارو می توان برای درمان سرطان پروستات که به سایر نواحی بدن گسترش یافته و قبلاً با هورمون درمانی و شیمی درمانی درمان شده و در حال حاضر دچار پیشرفت تومور شده است، استفاده کرد. سلول های سرطانی باید حاوی پروتئین PSMA باشند. لذا پزشک قبل از دریافت این دارو، اسکن PSMA PET را تجویز می کند تا مطمئن شود سلول های سرطانی دارای PSMA هستند.
این دارو به صورت تزریق یا انفوزیون وریدی (IV)، معمولاً هر 6 هفته یک بار و تا 6 دوز تجویز می شود.
رادیوداروهایی که استخوان ها را هدف قرار می دهند
برخی از رادیوداروها برای قرارگیری و تغلیظ در استخوان ها طراحی شده اند، که می توانند به درمان سرطان پروستاتی که به استخوان گسترش یافته کمک کنند. رادیوداروهایی که بدین منظور استفاده می شوند عبارتند از:
- استرانسیوم-89 (متاسترون)
- ساماریوم-153 (کوادرامت)
- رادیوم-223 که این مورد در ایران موجود نیست.
عوارض رادیوتراپی پروستات با منشا رادیوداروها
برخی از شایع ترین عوارض جانبی این دارو عبارتند از:
- احساس خستگی
- خشکی دهان
- حالت تهوع
- از دست دادن اشتها
- یبوست
این دارو می تواند تعداد گلبول های خونی را کاهش دهد که:
- تعداد کم گلبول های قرمز خون می تواند باعث خستگی، ضعف، رنگ پریدگی پوست یا تنگی نفس شود.
- پایین بودن پلاکت خون می تواند منجر به خونریزی شدید شود.
- تعداد کم گلبول های سفید خون می تواند منجر به افزایش خطر عفونت شود که ممکن است به صورت تب، لرز، گلودرد، یا زخم های دهان یا سایر نقاط بدن نشان داده شود.
این دارو ممکن است به کلیه ها آسیب برساند.از اینرو توصیه می شود مایعات زیادی بنوشید تا قبل و بعد از مصرف این دارو به خوبی ادرار کنید و بدین ترتیب از کلیه ها محافظت شود. اگر کمتر از حد معمول ادرار داشتید، به پزشک یا پرستار خود اطلاع دهید.
این دارو حاوی تشعشعاتی است که ممکن است چند روز پس از درمان در بدن شما باقی بماند، بنابراین تیم مراقبت های بهداشتی به شما در مورد محافظت از خود و دیگران توضیحات لازم را ارائه می کند. ممکن است به شما توصیه شود که از تماس نزدیک با افراد دیگر، به ویژه کودکان و زنان باردار، حداقل برای چند روز پس از هر درمان خودداری کنید.
هزینه پرتودرمانی پروستات | هزینه رادیوتراپی پروستات
هزینه های پرتودرمانی بسته به عوامل مختلف، متفاوت است. شما می توانید جهت کسب اطلاع از هزینه های خود با مشاور ما صحبت کنید.
بهترین متخصص پرتو درمانی در تهران | بهترین متخصص رادیوتراپی سرطان پروستات
چنانچه در جستجوی بهترین متخصص رادیوتراپی تهران هستید و بارها متخصصین رادیوتراپی تهران و لیست مراکز رادیوتراپی خصوصی در تهران را بررسی کرده اید ، اما همچنان به نتیجه مساعدی نرسیده اید ، به شما دکتر احسان کرباسی را معرفی می کنیم.
دکتر احسان کرباسی دارای بورد تخصصی رادیوتراپی انکولوژی_پرتودرمانی از دانشگاه علوم پزشکی تهران راه را برای درمان شما کوتاه می کند.
جهت ارتباط با بهترین مرکز پرتو درمانی تهران لطفا کلیک کنید.
منبع: cancer.org
